Ένα νέο εργαστήριο για “Μικρούς Φιλοσόφους” με Μεγάλες Απορίες ξεκινά στο Ίδρυμα Β&Μ Θεοχαράκη, με την Ειρήνη Γεωργίου, Ψυχοθεραπεύτρια, Μsc. Συστηματικής Φιλοσοφίας.
Ο πρώτος Κύκλος με Θέμα “Ο Εαυτός μου” ξεκινάει μεθαύριο 9 Φεβρουαρίου -για παιδιά 9-12 ετών- και αναλύει την ερώτηση ” Τι με κάνει αυτό που είμαι;” με τα παιδιά να αναζητούν ποια πράγματα συνιστούν την ταυτότητα τους.
Η Ειρήνη Γεωργίου, Msc. Συστηματικής Φιλοσοφίας, Ψυχοθεραπεύτρια Gestalt, σημειώνει για την ανάλυση των τεσσάρων σταδίων της κριτικής σκέψης:
Μέσα από σύντομες ιστορίες φιλοσοφίας, τα παιδιά αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη απαντώντας σε συγκεκριμένα προβλήματα και μέσα από βιωματικές ασκήσεις που στηρίζονται στην προηγούμενη συζήτηση, ανακαλύπτουν τον εαυτό τους και αποκτώντας μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Στο σεμινάριο “Κριτική Σκέψη και Αυτοπεποίθηση”, τα παιδιά μαθαίνουν πρώτα από όλα να αναγνωρίζουν τα τέσσερα στάδια της κριτικής σκέψης. Σε έναν κόσμο όπου η πληροφόρηση είναι δεδομένη και άμεσα διαθέσιμη, το σημαντικό δεν είναι πλέον η πρόσβαση σε αυτή, όπως σε παλαιότερες εποχές, αλλά η αξιολόγησή της.
Τα τέσσερα στάδια της κριτικής σκέψης:
Το πρώτο στάδιο, είναι το επίπεδο της αυτόματης της αποδοχής αυτού που διαβάζουμε, βλέπουμε, ακούμε ή μαθαίνουμε. Αν σας φαίνεται ότι αποκλείεται κάτι τέτοιο να συμβαίνει σε σας, αναρωτηθείτε πώς αντιδράτε, όταν η πληροφόρηση προέρχεται από μία πηγή που εμπιστεύεστε (από τον φίλο σας με τον οποίο πάντα συμφωνείτε, από το ειδησεογραφικό σάιτ που συνήθως διαβάζετε, από μια αυθεντία του χώρου). Πόσο εύκολο σας είναι σε αυτή την περίπτωση να σταθείτε κριτικά απέναντι σε αυτό που προσλαμβάνετε;
Το δεύτερο στάδιο κριτικής σκέψης, αφορά αυτό που ονομάζω γνωστική ολιγωρία, τεμπελιά, δηλαδή. Συνήθως δεν σκεπτόμαστε ένα θέμα από όλες τις απόψεις, από κάθε σκοπιά, δεν έχουμε μάθει να συμπεριλαμβάνουμε άβολες αλήθειες, ή πραγματικότητες που μπορεί να μας διαφεύγουν, ή να έρχονται αντιμέτωπες με βασικές πεποιθήσεις μας. Αγνοούμε, παραγνωρίζουμε, δεν αναλύουμε. Εστιάζουμε μόνο σε ό,τι επιβεβαιώνει την άποψή μας. Συχνά, κάνω την εξής άσκηση στα παιδιά που παρακολουθούν σεμινάριο φιλοσοφίας: υποστηρίξτε την αντίθετη άποψη από αυτή που πιστεύετε, με επιχειρήματα. Εξοργίζονται συνήθως. Αλλά στο τέλος τα καταφέρνουν. Και όταν τα καταφέρνουν, ενθουσιάζονται, γιατί τότε μόνο ανακαλύπτουν πραγματικά τον κόσμο. Αλλά υπάρχει και ένα άλλο όφελος, ψυχολογικό, μαθαίνουν να μην ταυτίζονται με τη “γνώμη” τους.
Και κάπως έτσι, οδηγούμαστε στο τρίτο επίπεδο, όπου κάποιος αντιλαμβάνεται, ότι “δεν είναι έτσι, αν έτσι νομίζετε”, για να παραφράσω τη γνωστή πιραντελλική φράση. Δηλαδή, δεν είναι έτσι τα πράγματα, επειδή εσείς έτσι πιστεύετε, ότι είναι. Η γνώμη του καθενός δεν έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, η γνώμη είναι γνώμη, είναι “δόξα”, όπως μας έχει εξηγήσει ο Πλάτωνας, από τόσο παλιά. Και αν επιμένουμε να μην κάνουμε τη διάκριση ανάμεσα στην αντικειμενική γνώση και στην υποκειμενική γνώμη, έστω και αν η τελευταία είναι μια “ορθή δόξα”, μια γνώμη με επιχειρήματα, πρέπει να ξέρουμε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να μας βάλει σε μεγάλες περιπέτειες. Επειδή είναι μια στάση γνωστική και ψυχολογική, που δείχνει μικρό σεβασμό στην απόδειξη. Είναι μια στάση μου μπορεί να μας οδηγήσει να βουλιάξουμε στο σχετικισμό, και στις ψευδοεπιστήμες, όπου όλα είναι ανεκτά και επιτρεπτά, όλα μπορούν να ισχύουν εξίσου, όλα έχουν την ίδια αξία.
Και ερχόμαστε στο τελευταίο στάδιο, όπου κάποιος είναι πλέον έτοιμος να κατανοήσει για ποιο λόγο είναι αναγκαίο να γίνεται λόγος για γνώση, για αποδείξεις, για επιστήμη. Για ποιο λόγο χρειάζεται να αγκαλιάσουμε, αυτό που βρίσκεται στην καρδιά και στην αφετηρία της γνώσης: την αμφιβολία.
Παραδόξως, η αμφιβολία, είναι η πιο ασφαλής βάση να γνωρίσει κανείς τον κόσμο.
Και τον εαυτό του βεβαίως.
Και να τον εμπιστευτεί.
Σε ένα δεύτερο άρθρο, θα εξηγήσω πώς συνδέεται η κριτική σκέψη με την αυτοπεποίθηση και γιατί αποτελεί το δεύτερο μέρος του εργαστηρίου “Φιλοσοφία για Παιδιά”.
Για περισσότερες πληροφορίες και αίτηση συμμετοχής πατήστε εδώ!
