Ο Χρυσός Φοίνικας, γιορτάζει τα 60 του χρόνια: Όλη η ιστορία της γέννησης ενός μύθου

Σταθερό σύμβολο του Φεστιβάλ των Καννών, πραγματικό Δισκοπότηρο για όλους τους κινηματογραφιστές τού πλανήτη, ο Χρυσός Φοίνικας, που επιβραβεύει την καλύτερη ταινία του διαγωνιστικού τμήματος, γιορτάζει φέτος τα εξήντα του χρόνια. Όμως ο Χρυσός Φοίνικας δεν ήταν πάντα έτσι όπως τον γνωρίζουμε στην σημερινή του μορφή. Η ανώτατη επιβράβευση γνώρισε πολλές αλλαγές από την δημιουργία του Φεστιβάλ, πριν αποκτήσει την επιτυχημένη και ευγενή μορφή του, στα εργαστήρια του Οικου Chopard…

Follow me…

Πράγματι, μέχρι το 1954, η Επιτροπή του Φεστιβάλ απένειμε ένα ‘Grand Prix du Festival International du Film’ στον καλύτερο σκηνοθέτη των διαγωνιζομένων ταινιών. Οι υποψήφιοι, παραλάμβαναν ένα έργο ενός μοντέρνου καλλιτέχνη της εποχής, όπως πίνακες ζωγραφικής ή βάζα από πορσελάνη Σεβρών. Δεν είχε γεννηθεί ακόμη ο Χρυσός Φοίνικας…
Από το 1954, ο Robert Favre Le Bret, Γενικός Διευθυντής, κάλεσε διάφορους κοσμηματοποιούς να του παρουσιάσουν σχέδια εμπνευσμένα από το μοτίφ τού φοίνικα, με αναφορά στους φοίνικες της Κρουαζέτ και το σήμα της πόλης, δηλαδή τον φοίνικα πού παρουσιάζεται στο θυρεό της, υπενθυμίζοντας τον διάσημο θρύλο του Saint Honorat.
Όταν το έτος 1000, το χωριό των Καννών, παραχωρήθηκε στο Αββαείο του Lerins πού βρίσκεται στο νησί Saint Honorat, στα ανοικτά των Καννών, ο φοίνικας πού ήταν το έμβλημα του Αββαείου, έγινε επίσης, το έμβλημα της πόλης. Ένας φοίνικας περήφανος και νικηφόρος, σύμβολο του φοίνικα πάνω στον οποίο σκαρφάλωσε ο Saint Honorat έτσι ώστε η θάλασσα να μπορέσει να καθαρίσει το νησί από τα φίδια πού το μόλυναν. Το σχέδιο πού προτιμήθηκε ήταν εκείνο της σχεδιάστριας κοσμημάτων Lucienne Lazon, η οποία, σύμφωνα με έναν άλλο μύθο, είχε σχεδιάσει τον φοίνικα από κοινού με τέσσερα χέρια μαζί με τον Ζάν Κοκτώ, πού εκείνη την εποχή ήταν Πρόεδρος της Επιτροπής και σύμβουλος.

Η γέννηση ενός μύθου…

Το 1955, ο πρώτος Χρυσός Φοίνικας, απονεμήθηκε στον Delbert Mann για την ταινία Marty. Την ίδια χρονιά εμφανίζεται ένας ακόμα μύθος: η Μπριζίτ Μπαρντό. Όμως, το 1964, αμφισβητήθηκε, και εξαφανίσθηκε για δέκα χρόνια. Το Φεστιβάλ ξαναγύρισε στην απονομή του Grand Prix και ενός διπλώματος. Το 1968, τα γεγονότα του Μαΐου, διέκοψαν τους εορτασμούς. Για πρώτη φορά στην ιστορία του Φεστιβάλ, δεν απονεμήθηκε κανένα βραβείο. Το 1974, ο Φράνσις Φόρντ Κόππολα, θα είναι ο τελευταίος πού θα φύγει με ένα έργο τέχνης συνοδευόμενο από ενα τεράστιο δίπλωμα για την ταινία του Τhe Conversation.

O Φοίνικας ξαναεμφανίσθηκε το 1975 μετά από παροτρυνση του τότε Γενικού Διευθυντή Maurice Bessy, πού ήθελε να δώσει ζωή σ’ αυτό το λαμπερό σύμβολο. Τοποθετείται σε ένα κόκκινο δερμάτινο κουτί, επενδεδυμένο με λευκό σουέτ. Στις αρχές της δεκαετίας του 80, το στρογγυλεμένο σχήμα τού βάθρου όπου βρίσκεται, μετατρέπεται σταδιακά σε πυραμίδα. Το 92, ο Thierry de Bourqueney, ξανασχεδιάζει τον Φοίνικα και την βάση του, πού ήταν πια από κρύσταλλο δουλεμένο στο χέρι.
Την επόμενη χρονιά, για πρώτη φορά στην ιστορία του Φεστιβάλ, μια γυναίκα βραβεύεται με τον Χρυσό Φοίνικα. Με το ‘Μάθημα Πιάνου’, η νεοζηλανδή Τζέην Κάμπιον, είναι μέχρι σήμερα η μοναδική γυναίκα πού τιμήθηκε με το βραβείο αυτό. Ο Gilles Jacob, Πρόεδρος του Φεστιβάλ από το 2001 μέχρι το 2014, θυμάται: ‘Η Τζέην είναι φεμινίστρια, και τόνισε ότι ήταν η πρώτη γυναίκα πού βραβεύθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα. Την ονομάζω ‘Lady Palme d’Or’.

Το 1997, με την ευκαιρία των Πενήντα Χρόνων του Φεστιβάλ, ένας ειδικός Φοίνικας, απονέμεται στον Ινγκμαρ Μπέργκμαν, για το σύνολο τού έργου του, παρουσία εικοσιοκτώ άλλων σκηνοθετών πού είχαν τιμηθεί με το τρόπαιο αυτό.
Αυτή την ίδια χρονιά, και ενώ ο Οίκος Chopard ετοιμάζεται να ανοίξει μία μπουτίκ στην Κρουαζέτ, με επίσημες προσκεκλημένες την Eva Herzigova, την Ornella Muti καί την Carla Bruni, η Caroline Scheufele, Πρόεδρος και Καλλιτεχνική Διευθύντρια της Chopard, είχε την ιδέα να την εγκαινιάσει στη διάρκεια του Φεστιβάλ για να δημιουργήσει μία συνεργία ανάμεσα στα δύο αυτά γεγονότα. Έρχεται σε επαφή με τους οργανωτές για να σκεφθούν μια πιθανή συνεργασία. Από τότε, οι δυο τους δεν χώρισαν ποτέ και ενισχύουν συνεχώς τις σχέσεις τους.

“Στην πρώτη-πρώτη συνάντησή μου με τον τότε Πρόεδρο του Φεστιβάλ, Pierre Viot” θυμάται η Caroline Scheufele, “διακρίνω τον Φοίνικα ακριβώς πίσω του, στο γραφείο του. Του ζήτησα να τον δω από πιο κοντά και με ρώτησε αν ήθελα να του προτείνω μία νέα έκδοση, μια νέα εμφάνιση. Ήμουν ενθουσιασμένη και ανέλαβα αυτό το έργο με μεγάλη θέρμη’.

Ένα πολύτιμο κόσμημα για την σημαντικότερη βράβευση…

Η Caroline Scheufele αποφάσισε να ελαφρύνει τον Φοίνικα, δίνοντας του περισσότερο όγκο και βάθος, επιμένοντας στις νευρώσεις του κλαδιού και στα 19 φύλλα. Σχεδιάζει επίσης το κλαδί με τέτοιο τρόπο που η βάση του τελειώνει σε σχήμα καρδιάς, ένα από τα εμβλήματα της κοσμηματοποιίας στην Chopard. Εξ άλλου, ο Φοίνικας, όντας το πλέον πολυπόθητο βραβείο στον χώρο της Εβδόμης Τέχνης, η Caroline Scheufele, επιθυμεί το βραβείο αυτό να βρίσκεται στο ύψος αυτού πού αντιπροσωπεύει: να είναι πολύτιμο σε όλες τις έννοιες του όρου. Αν οι Φοίνικες του 1998 και του 1999 είναι από vermeil, ένα υπόστρωμα από επιχρυσωμένο ασήμι, η δεύτερη χιλιετία προσφέρει στον Φοίνικα την χρυσή του μορφή, βάρους 125 γραμμαρίων με 18 καράτια. Η Caroline Scheufele του προσθέτει μια ακόμα πολύτιμη λεπτομέρεια: μια βάση από crystal de roche σκαλισμένο σαν διαμάντι μεγέθους σμαραγδιού. Ο Φοίνικας παρουσιάζεται σε μια δερμάτινη θήκη χρώματος μπλέ ρουά. Το 2001 μετά την απονομή στον Lars Von Trier για την ταινία ‘Χορεύοντας στο σκοτάδι’, ενθουσιασμένος σήκωσε στον αέρα τον Φοίνικα του, με αποτέλεσμα να πέσει στο πάτωμα, προστέθηκε μια ασφάλεια στο κουτί.

Οι Φοίνικες και οι μίνι Φοίνικες…
Ήταν στην αρχή της νέας χιλιετίας που η Caroline Scheufele αποφάσισε να διορθώσει μια …αδικία, κατασκευάζοντας μίνι Φοίνικες, τέλεια αντίγραφα του μεγάλου, για βραβεία ερμηνείας καλύτερου ανδρικού και γυναικείου ρόλου οι οποίοι μέχρι τότε, έπαιρναν ένα τιμητικό δίπλωμα. To 2006 μάλιστα, χρειάστηκαν να πολλαπλασιασθούν οι μίνι Φοίνικες, όταν η ταινία Days of Glory (5 άνδρες ηθοποιοί) και Volver (εξι γυναίκες ηθοποιοι) βραβεύθηκαν με τα βραβεία ερμηνείας ομαδικώς. Και το 2013, χρειάστηκε να κατασκευασθεί ο Χρυσός Φοίνικας εις τριπλούν όταν ο Στήβεν Σπίλμπέργκ και η επιτροπή του, αποφάσισαν να βραβεύσουν από κοινού τον σκηνοθέτη Abdellatif Kechiche και τις δύο ηθοποιούς του, την Adèle Exarchopoulos και την Léa Seydoux για την ταινία La vie d’Adèle.
« Η απόφαση του Προέδρου Σπίλμπεργκ να επιβραβεύσει κατ’εξαίρεση δύο εξαιρετικές ηθοποιούς απονέμοντας τους τούς Μεγάλους Φοίνικες πού συνήθως προορίζονται για την ταινία, ήταν μία εξαιρετικά υπερβατική απόφαση!” δήλωσε ενθουσιασμένος ο Gilles Jacob.

Η Léa Seydoux δεν έχει ακόμα συνέλθει : « Ήμουν πολύ ευτυχής πού συμπεριελήφθη σε ένα βραβείο με τόσο κύρος. Περίμενα ίσως ένα βραβείο ερμηνείας για την Adele ή τον Φοίνικα για την ταινία αλλά όχι και αυτόν τον τριπλό Χρυσό Φοίνικα. Για μένα αυτό αποτελεί μια αναγνώριση της δουλειάς μου, στην ταινία αυτή ειδικά αλλά και πιό γενικά χαιρετίζει την διαδρομή μου. Είναι σαν αυτός ο Φοίνικας να επιβεβαιώνει την επιλογή μου να γίνω ηθοποιός. Είναι το σύμβολο του Φεστιβάλ των Καννών όπως το φανταζόμουν από μικρή ενώ αγνοούσα ότι ήθελα να γίνω ηθοποιός. Είναι η εικόνα ενός φανταστικού, απίστευτου και μυστηριώδους κόσμου. Τον βλέπω κάθε μέρα : Bρίσκεται στον θρόνο της πάνω στο τζάκι μου!! »

Ένας Χρυσός Φοίνικας με βιώσιμη λάμψη
Το 2014, η Chopard επεκτείνει τήν δέσμευσή της στην ανάπτυξη της βιώσιμης πολυτέλειας πού ξεκίνησε με το The Journey to Sustainable Luxury που δημιουργήθηκε με την Livia Firth, ιδρύτρια του Eco Age, το οποίο παρουσιάσθηκε τον Μάιο του 2013 στη διάρκεια του 66ου Φεστιβάλ των Καννών.

Ο ελβετικός Οίκος, αποφασίζει να κατασκευάσει τον Χρυσό Φοίνικα από χρυσό « Fairmined »…

« Είμαι πολύ ευτυχής και υπερήφανη πού ο Χρυσός Φοίνικας πού ξανασχεδίασα πριν από 17 χρόνια, αυτό το πασίγνωστο και αναγνωρισμένο σύμβολο σε όλο τον κόσμο, μπορεί σήμερα να κατασκευάζεται από ανιχνεύσιμο χρυσό πού εξορρύσεται με σεβασμό στους ανθρώπους και στο περιβάλλον. » δηλώνει η Caroline Scheufele.

Η πρώτη ταινία πού τιμήθηκε με Χρυσό Φοίνικα δια χειρός Chopard ήταν η ταινία ‘Η αιωνιότητα και μία μέρα’ του ‘δικού’ μας Θόδωρου Αγγελόπουλου. Ένα όμορφο προαίσθημα τόσο μεγαλοπρεπώς ….αιώνιο…