«Ταξιδεύοντας στους Μύθους και στην Τέχνη: 40 χρόνια μετά, τα παιδιά του Νηπιαγωγείου και του ΙΒ1 της Σχολής Μωραΐτη εμπνέονται από τις συλλογές του ΜΚΗΛ και δημιουργούν»

1973…

Ο Αντώνης Μωραΐτης και ο Ηλίας Λαλαούνης συνεργάστηκαν το 1973 αποδεικνύοντας την πρωτοποριακή δράση που επέδειξε ο καθένας στον χώρο του. Γνώριζαν όμως το έναυσμα που έδωσαν στις επόμενες γενιές για εκπαιδευτική πρωτοπορία και μουσειακή αγωγή;
Μπορούσαν να αντιληφθούν ότι ένα κατεξοχήν παραδοσιακό αντικείμενο σαν το κόσμημα που σήμερα φέρει κοσμική σημασία μπορεί να αναγνωριστεί ως έργο έμπνευσης και αντικείμενο διδασκαλίας για την εκπαίδευση του 2013;  Η συνεργασία των δύο το 1973 απέδειξε την αγάπη του Αντώνη Μωραΐτη για την τέχνη αλλά κυρίως το παιδαγωγικό του όραμα που αποτυπώθηκε στον προοδευτικό χαρακτήρα του σχολείου του και την ευαισθησία του Ηλία Λαλαούνη για την αγνή δημιουργική διάθεση των παιδιών η οποία συνέβαλε στην δημιουργία πρωτότυπων καλλιτεχνικών δημιουργημάτων.

Το 1973 ο Αντώνης Μωραΐτης ζητάει από τους μαθητές και τις μαθήτριες όλων των βαθμίδων της Σχολής Μωραΐτη να σχεδιάσουν ένα κόσμημα που θα ήθελαν να χαρίσουν στη μητέρα τους! Η επιλογή των σχεδίων έγινε από τον ίδιο, τους ζωγράφους Σπύρο Βασιλείου και Γιάννη Σπυρόπουλο, την κυρία Χρυσάνθη Καρτάλη-Μωραΐτη και την καθηγήτρια Λίντα Αντωνιάδου-Βακιρτζή. Από το σύνολο των έργων 63 σχέδια έφτασαν στην τελική επιλογή, ώστε να γίνουν η πρώτη ύλη από την οποία ο Ηλίας Λαλαούνης εμπνεύστηκε για δημιουργίες που υλοποιήθηκαν για πρώτη φορά παγκοσμίως σε ασήμι, χρωματιστό plexyglass, και ορυκτές πέτρες όπως μίκα, σοδαλίτης, ορεία κρύσταλλο.

Η πρωτοτυπία της κατασκευής τους έγκειται στη ν εφαρμογή αρχαίων και σύγχρονων τεχνικών αργυροχρυσοχοΐας, στον συνδυασμό της χρήσης των υλικών τους αλλά και στην καλλιτεχνική ιδιότητά τους ως πολυδιάστατων και κινητικών αντικειμένων που σε μερικές περιπτώσεις είναι δυνατόν να φορεθούν ως κόσμημα. Μερικά από αυτά τα έργα βρίσκονται πλέον στις μόνιμες συλλογές του ΜΚΗΛ και αποτελούν αφετηρία για τα εκπαιδευτικά προγράμματα δίνοντας έτσι το έναυσμα για δημιουργία στους νέους. Η συλλογή «Ασημένια Παιχνιδίσματα» βασίστηκε σε σχέδια που δείχνουν την ευαισθησία, τη φαντασία και τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Τα περίτεχνα ασημένια κοσμήματα παρουσιάζουν μοτίβα λουλουδιών, φύλλων, ψαριών, αφηρημένα σχέδια, αθλήματα, το διάστημα, την πόλη όπου ζουν. Τα παιδιά δεν μένουν ανεπηρέαστα από την μελέτη της Οδύσσειας και από καθημερινές επιρροές όπως τα θαύματα του 20ου αιώνα ή την επαγγελματική απασχόληση των γονιών τους. Τα σχέδια περιλαμβάνουν πανανθρώπινα σύμβολα όπως ο σταυρός, η καρδιά και το αστέρι σε συνδυασμό με τα βασικά γεωμετρικά σχήματα όπως το τρίγωνο, ο κύκλος και ο ρόμβος σε ποικίλες παραλλαγές. Ο χρυσοχόος με το ασήμι, το σμάλτο, τις χρωματικές παραλλαγές του plexyglass και των ορυκτών αποκρυπτογράφησε τα σχέδια της παιδικής φαντασίας χωρίς να προδώσει το πνεύμα τους.

Τα έργα του 1973 αποτελούν τους προγόνους της σύγχρονης μουσειολογικής διαδικασίας στο ΜΚΗΛ. Ταυτόχρονα παρουσιάζουν την άσκηση παραδοσιακών και νέων καλλιτεχνικών εκφράσεων στα προγράμματα της Σχολής Μωραΐτη. Η άρρηκτη σχέση της τέχνης με την εκπαίδευση συνιστά μια από τις πολλές δράσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε όλες τις βαθμίδες του σχολείου. Οι φετινές δημιουργίες δεν είναι μόνο η απτή απόδειξη της δημιουργικής και εικαστικής παραγωγής των παιδιών αλλά και το ερέθισμα για νέες μελλοντικές δράσεις μεταξύ σχολείων και πολιτιστικών οργανισμών.

2013…
Σήμερα και με αφετηρία τα εκπαιδευτικά προγράμματα του ΜΚΗΛ τα παιδιά επανέρχονται σε μία νέα σχέση με την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας. Με κινητήριο δύναμη την Διευθύντρια του Νηπιαγωγείου κυρία Ελένη Γερουλάνου και αγωγούς τους δασκάλους και καθηγητές του σχολείου και το πρόγραμμα του μουσείου, η εικαστική διδασκαλία αλλά και η εκπαιδευτική πρωτοπορία αντιστρέφουν τον ρόλο Έμπνευσης και Δημιουργίας. Σήμερα οι δημιουργίες του Ηλία Λαλαούνη όπως αυτές παρουσιάζονται στο Μουσείο γίνονται η πηγή έμπνευσης για τα έργα που τα παιδιά κατασκευάζουν στο σχολείο τους!

Για τους μαθητές του Νηπιαγωγείου οι διηγήσεις για το βασιλιά Μίνωα, την αρχαία Τροία και τους μύθους του Αισώπου ξεκινούν στο σχολείο ενώ μέσα από τα εκθέματα του Μουσείου πυροδοτείται η φαντασία τους με απτά παραδείγματα σύγχρονων έργων. Τα παιδιά μαθαίνουν για τους Έλληνες και ξένους αρχαιολόγους που αναζητούν θησαυρούς και φέρνουν στο φως πανάρχαιους πολιτισμούς. Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους μαθητές και όχι απλά ένα ιστορικό φαινόμενο. Πηγή έμπνευσης για τους μαθητές του ΙΒ1 αποτελούν και οι συλλογές που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις τεχνολογικές ανακαλύψεις της δεκαετίας του 70’. Η πρόοδος της αστρονομίας με την πρώτη προσσελήνωση, οι δυνατότητες έρευνας με το ηλεκτρονικό τηλεσκόπιο και μικροσκόπιο σηματοδοτούν μια νέα εποχή που επηρέασε επιστήμονες αλλά και καλλιτέχνες.

Έτσι τα παιδιά μελέτησαν την ιστορία και πώς ένας σύγχρονος καλλιτέχνης εμπνέεται από τις εξελίξεις και τις νέες ανακαλύψεις των νέων επιστημών της αστρονομίας και της βιολογίας μετουσιώνοντας τες σε έργα τέχνης. Μελέτησαν επίσης τις δυνατότητες νέων καλλιτεχνικών εξορμήσεων. Οι εκπαιδευτικοί Σάρρα Γερουλάνου, Τάσος Κλάρος, Μαρία Κόντη, Μαρίνα Κουρούμαλη, Κατερίνα Μπάκα και Θεοδώρα Παπάζογλου καθοδήγησαν τα παιδιά στις ατομικές τους και τις ομαδικές δημιουργίες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το πως οι καθηγητές ένωσαν παιδιά διαφορετικών βαθμίδων για να συνεργαστούν. Πέρα από τις ατομικές τους εργασίες τα μεγαλύτερα παιδιά του ΙΒ1 έγιναν όχι μόνο καλλιτέχνες αλλά και συνάμα μέντορες και συνεργάτες για τα παιδιά του νηπιαγωγείου. Τα ομαδικά έργα αποφέρουν νέες ιστορίες πλασμένες με φαντασία, πλούσια χρώματα σε τρισδιάστατες φόρμες.

Όλα τα παιδιά συμμετείχαν σε ένα πρωτοποριακό Πρόγραμμα. Πήραν νέα ερεθίσματα με ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο χωρίς άγχος. Τα παιδιά του Νηπιαγωγείου εργάστηκαν σε ένα χαρούμενο ομαδικό πνεύμα ενώ οι μαθητές του ΙΒ1 πήραν νέα ερεθίσματα για περαιτέρω έρευνα καθώς και κίνητρα για τις μελλοντικές σπουδές τους. Σε μια εποχή που ο πολιτισμός πλήττεται από τις δύσκολες συγκυρίες μπορούμε να αισιοδοξούμε με τη συνεργασία οργανισμών που διαμορφώνουν νέες συνθήκες για την εκπαίδευση, την τέχνη και τον πολιτισμό.