Steve Gianakos “I… Loop de Loop…”: Ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς καλλιτέχνες, στην Citronne Gallery!

Ο Στηβ Γιανάκος, ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς καλλιτέχνες σήμερα, παρουσιάζει στην CITRONNE την πρόσφατη δουλειά του, έργα μεγάλων διαστάσεων του 2022, με τίτλο Ι…Loop de Loop… . Η ενότητα αυτή πλαισιώνεται και από έξι παλαιότερα έργα, αναφορές στην προηγούμενη δουλειά του.

Το έργο του Γιανάκου, είναι έργο προκλητικό που αρνείται να ενταχθεί σε κατηγορίες – ποπ αρτ, σουρεαλισμός, μινιμαλισμός. Χαρακτηριστικό της δουλειάς του είναι οι δυνατές εικόνες και οι αφηγήσεις οι οποίες προκαλούν έκπληξη, δυσπιστία, αμηχανία ακόμη και απειλή στον θεατή. Ο καλλιτέχνης κτίζει τις αφηγήσεις του με φαινομενικά ετερόκλητα στοιχεία. Επαναπραγματεύεται, με προσωπικό υπόγειο τρόπο, τα όρια ανάμεσα στο προσωπικό και το κοινωνικό, το αθώο και το διεστραμμένο– αντιφάσεις οι οποίες, όμως, συνομιλούν και συγχέονται.

Μια σύντομη σχέση με έναν Οικοδόμο, εκτύπωση laser σε καμβά, 190 x 112 εκ., 2022. Παραχώρηση της CITRONNE Gallery και του καλλιτέχνη.

Πρόκειται για πολυσήμαντο έργο όπου συχνά οι τίτλοι που δίνει ο καλλιτέχνης στα έργα του λειτουργούν συμπληρωτικά με την εικόνα. Ο θεατής καλείται να αποκωδικοποιήσει ένα ατελείωτο παίγνιο με αναφορές slang, αναγραμματισμούς, εσκεμμένη ανορθογραφία.

ΜΑΡΤΙΝΙΚΑ, εκτύπωση laser σε καμβά, 150 x 60 εκ., 2022. Παραχώρηση της CITRONNE Gallery και του καλλιτέχνη.

Ο Στηβ Γιανάκος έχει ευδιάκριτες αναφορές, αλλά δυσδιάκριτη ανάγνωση. Μεταπλάθει την πραγματικότητα με καυστικό χιούμορ. Κυριαρχεί ο σεξουαλικός υπαινιγμός, η απομυθοποίηση του κάθε κοινωνικού προτύπου. Ο καλλιτέχνης υποχρεώνει τον θεατή να αποφασίσει ο ίδιος τα όρια.

Βαφτισιμιός, εκτύπωση laser σε καμβά, 200 x 112 εκ., 2022. Παραχώρηση της CITRONNE Gallery και του καλλιτέχνη.

Πρωταγωνιστής στην έκθεση του Στηβ Γιανάκου Ι…Loop de Loop… στην CITRONNE Gallery, είναι μια non-binary φιγούρα, ένα ανδρικό πρόσωπο με τσιγκελωτό μουστάκι που τοποθετείται σε διαφορετικά γυναικεία σώματα. Όπως σημειώνει ο καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης Θανάσης Μουτσόπουλος, στο κείμενο του στον κατάλογο της έκθεσης, «πρώτη φορά στο πολύχρωμο σύμπαν του Γιανάκου το gender-bender εμφανίζεται τόσο έντονα. Κατά έναν τρόπο είναι μια φυσική συνέχεια της πρότερης δουλειάς του, όπου η διάλυση και η αποδόμηση των μορφών πρωταγωνιστούσαν. Εξίσου (το gender-bender) προβάλλεται σαν φυσική συνέχεια, λόγω της σεξουαλικής ελευθεριότητας που ανέκαθεν χαρακτήριζε το έργο του. Εξάλλου, ίσως το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της δουλειάς του καλλιτέχνη ήταν πάντα η αμφισβήτηση και η διάλυση των στερεοτύπων. Το έργο του Στηβ Γιανάκου, το 2023, εμφανίζεται στην πιο πυκνή και πολύπλοκη μορφή του. Ο Γιανάκος έχει επεκτείνει και διαφοροποιήσει την κριτική του στο Αμερικανικό Όνειρο, ενώ παράλληλα μοιάζει να αφουγκράζεται τις σαρωτικές κοινωνικές και ανθρωπολογικές αλλαγές που συντελούνται εδώ και κάποια χρόνια. Νομίζω ότι θα είναι μια φάση στην ιστορική του πορεία στην οποία θα επανερχόμαστε τακτικά στο μέλλον…»

Συναντήθηκαν στο Λος Άντζελες πριν Δέκα Χρόνια, εκτύπωση laser σε καμβά, 223 x 112 εκ., 2022. Παραχώρηση της CITRONNE Gallery και του καλλιτέχνη.

Η έκθεση του Στηβ Γιανάκου, εντάσσεται στην επιδίωξη της CITRONNE Gallery να παρουσιάζει στον χώρο της σημαντικούς καλλιτέχνες της ελληνικής διασποράς. Αντιπροσωπεύει το πνεύμα του glocal, δηλαδή την σχέση ανάμεσα στην εντοπιότητα και τα παγκόσμια δίκτυα. Έχουν παρουσιαστεί και στο παρελθόν ατομικές εκθέσεις καλλιτεχνών ελληνικής καταγωγής (Κωνσταντίνου Ξενάκη, Κρις Γιανάκου και Στήβεν Αντωνάκου).  Οι καλλιτέχνες αυτοί κομίζουν μία οπτική η οποία δεν είναι “ελλαδική”. Στα έργα τους, όμως, ενυπάρχουν επεξεργασμένες εκφάνσεις πατρογονικές, με εμφανείς ή αφανείς αναφορές στους πολιτισμικούς κανόνες της μακρινής καταγωγής, της “πατρίδας”– μια ιδεατή πραγματικότητα που διαπερνάει τις γενεές. Η διπλή πολιτισμική ταυτότητα αναπαράγει, ανασυνθέτει, αλλά και κάποτε κατεδαφίζει τα συνήθη στερεότυπα, κοινωνικά ή ιστορικά.

Loop du Loop, μικτή τεχνική σε χαρτί, 73 x 60 εκ., 2022. Παραχώρηση της CITRONNE Gallery και του καλλιτέχνη.

Επιμέλεια της έκθεσης έχει η Δρ της Ιστορίας της Τέχνης και Διευθύντρια της CITRONNE Gallery,  Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη, η οποία σημειώνει για την έκθεση:

Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη
Δρ της Ιστορίας της Τέχνης – Διευθύντρια CITRONNE Gallery

Η έκθεση του Στηβ Γιανάκου στην γκαλερί CITRONNE εντάσσεται στην επιδίωξη της γκαλερί να φέρνει και να δείχνει στον χώρο της σημαντικούς καλλιτέχνες της ελληνικής διασποράς. Αντιπροσωπεύει το πνεύμα του glocal, δηλαδή την σχέση ανάμεσα στην εντοπιότητα και τα παγκόσμια δίκτυα. Έχουν παρουσιαστεί και στο παρελθόν ατομικές εκθέσεις καλλιτεχνών ελληνικής καταγωγής, επί παραδείγματι του Κωνσταντίνου Ξενάκη και των Νεοϋορκέζων Κρις Γιανάκου και Στήβεν Αντωνάκου. Οι καλλιτέχνες αυτοί κομίζουν μία οπτική η οποία δεν είναι “ελλαδική”. Στα έργα τους, όμως, ενυπάρχουν επεξεργασμένες εκφάνσεις πατρογονικές, με εμφανείς ή αφανείς αναφορές στους πολιτισμικούς κανόνες της μακρινής καταγωγής, της “πατρίδας”– μια ιδεατή πραγματικότητα που διαπερνάει τις γενεές. Η διπλή πολιτισμική ταυτότητα αναπαράγει, ανασυνθέτει, αλλά και κάποτε κατεδαφίζει τα συνήθη στερεότυπα, κοινωνικά ή ιστορικά. Το ζήτημα είναι ο ελληνικός χώρος να αποδεχθεί και να κατανοήσει τις οπτικές αυτές.  O Στηβ Γιανάκος, Αμερικανός καλλιτέχνης ελληνικής καταγωγής, έχει διεθνές εικαστικό αποτύπωμα. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 είλκυσε το ενδιαφέρον του καλλιτεχνικού κόσμου της Νέας Υόρκης, ήδη με την πρώτη του ατομική έκθεση στην ιστορική Fischback Gallery (1969) και, στην συνέχεια, στο PS1 του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης (MOMA, 1974) στη Νέα Υόρκη. Το έργο του ήταν εξ αρχής έργο προκλητικό το οποίο, επιμόνως, αρνείται να ενταχθεί σε κατηγορίες – ποπ αρτ, σουρεαλισμός, μινιμαλισμός. Χαρακτηριστικό του είναι οι δυνατές εικόνες και οι αφηγήσεις οι οποίες προκαλούν έκπληξη, δυσπιστία, αμηχανία ακόμη και απειλή στον θεατή. Στην έκθεση αυτή, ο Γιανάκος παρουσιάζει την πρόσφατη ενότητα του 2022, με κεντρικό πρωταγωνιστή τον Loop du Loop. Επιλέγει εντέχνως να συμπεριλάβει και τέσσερα έργα της δεκαετίας του 2010, τα οποία εμπεριέχουν στοιχεία και αναφορές σε προγενέστερες ενότητες. Λειτουργούν σαν συνδετικός κρίκος με τις παλαιότερες προβοκατόρικες παραστάσεις του οι οποίες μοιάζουν να παρασύρουν τους αθώους ήρωες των παιδικών εικονογραφήσεων της δεκαετίας του ’50 σε ένα σεξουαλικά παράλογο κόσμο. Ο καλλιτέχνης κτίζει τις αφηγήσεις του με φαινομενικά ετερόκλητα στοιχεία. Επαναπραγματεύεται, με προσωπικό υπόγειο τρόπο, τα όρια ανάμεσα στο προσωπικό και το κοινωνικό, το αθώο και το διεστραμμένο– αντιφάσεις οι οποίες, όμως, συνομιλούν και συγχέονται. Πρόκειται για πολυσήμαντο έργο. Τίποτα δεν αποκαλύπτεται σε πρώτη ανάγνωση. Ο καλλιτέχνης υποχρεώνει τον θεατή να αποφασίσει ο ίδιος τα όρια. Το ζητούμενο είναι να κατακρημνίσει τα στερεότυπα της κοινωνίας και, γιατί όχι, και της Τέχνης.

Χωρίς τίτλο, εκτύπωση laser σε χαρτί, 39 x 28 εκ., 2020.

Μια ακόμη ιδιαιτερότητα του Γιανάκου είναι οι συχνά διφορούμενοι ή και ακατανόητοι τίτλοι τους οποίους δίνει στα επιμέρους έργα, στις θεματικές ενότητες ή στις εκθέσεις του. Οι τίτλοι είναι αναπόσπαστο τμήμα του νοήματος του έργου του, και αποσκοπούν να εμπλέξουν τον θεατή στην περίπλοκη οπτική του καλλιτέχνη. Έτσι, ο Γιανάκος με τον γενικό τίτλο “I … Loop de Loop…”  στην ατομική του έκθεση στην γκαλερί CITRONNE ορίζει την κεντρική αφήγηση της έκθεσης. Ο θεατής δεν γνωρίζει αν ο τίτλος αυτός αναφέρεται στον μυστακοφόρο πρωταγωνιστή  των έργων ή στον ίδιο τον καλλιτέχνη. Επιπροσθέτως, καλείται να αποκωδικοποιήσει ένα ατελείωτο παίγνιο με αναφορές slang, αναγραμματισμούς, εσκεμμένη ανορθογραφία.  Ο Στηβ Γιανάκος έχει ευδιάκριτες αναφορές, αλλά δυσδιάκριτη ανάγνωση. Μεταπλάθει την πραγματικότητα με καυστικό χιούμορ, χωρίς συναισθηματική απόχρωση. Κυριαρχεί ο σεξουαλικός υπαινιγμός, το ερμαφρόδιτο κοινωνικό στοιχείο, η απομυθοποίηση του όποιου κοινωνικού προτύπου. Ο ίδιος αυτο-παρομοιάζεται με τον ηθοποιό. Όπως δηλαδή ο ηθοποιός επιλέγει και ερμηνεύει διαδοχικούς ρόλους, ο εικαστικός Γιανάκος επιλέγει και ερμηνεύει διαδοχικές όψεις της σύγχρονης πραγματικότητας.

Η έκθεση συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο με κείμενο του καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης Θανάση Μουτσόπουλου.

Σχεδιασμός Καταλόγου: Grid Office
Εγκαίνια: 9 Φεβρουαρίου 2023 στις 19:00
Διάρκεια: 9 Φεβρουαρίου – 24 Μαρτίου 2023

CITRONNE Gallery-Αθήνα
Πατριάρχου Ιωακείμ 19, 4ος όροφος
Κολωνάκι