RAST Εκτροπή, των Πάνου Χαράλαμπους και Άγγελου Κράλλη στο εντυπωσιακό τοπίο του δέλτα του Αχελώου!
Στο εντυπωσιακό τοπίο του δέλτα του Αχελώου, σε ένα από τα καλύτερα σωζόμενα νεώρια του αρχαίου κόσμου, παρουσιάζεται το νέο διακαλλιτεχνικό έργο RAST Εκτροπή των Άγγελου Κράλλη, Πάνου Χαραλάμπους, σε επιμέλεια της Ελένης Ρήγα, με την υποστήριξη του 3 137., στις 7 & 8 Ιουλίου, στις 20:00′.
Αφετηρία του έργου αποτελεί ο μύθος του ποταμού Αχελώου, μέσα από τον οποίο εξετάζεται η μνήμη ως ενεργή δύναμη μετασχηματισμού. Το έργο επικεντρώνεται στη γεωμυθολογία του Αχελώου, συνδέοντας τη γεωλογική, κλιματική και πολιτιστική ιστορία της περιοχής με σύγχρονα ζητήματα: τη διαχείριση του νερού, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, την ανθρώπινη παρέμβαση στο περιβάλλον και την ευαλωτότητα των τοπικών κοινοτήτων. Σχεδιασμένο ειδικά για τα νεώρια του αρχαιολογικού χώρου των Οινιάδων, το έργο αναπτύσσεται σε έναν τόπο όπου κάποτε ο ποταμός συνάντησε τη θάλασσα.
Η έννοια της «εκτροπής» αποκτά πολλαπλές αναγνώσεις: αφορά όχι μόνο τη φυσική ανακατεύθυνση του ποταμού, τις ανθρώπινες προσπάθειες ελέγχου των νερών του, αλλά και τη μετατόπιση ιστορικών και πολιτισμικών αφηγήσεων. Όπως το ποτάμι αλλάζει ροή, έτσι και η μνήμη επαναπροσδιορίζεται — διατηρώντας το παρελθόν ζωντανό μέσα από μια συνεχή διαδικασία αναθεώρησης και αναδημιουργίας. Ο «μύθος» του Αχελώου λειτουργεί ως ζωντανό αρχείο, όπου τα φυσικά φαινόμενα ενσωματώνονται στις ανθρώπινες αφηγήσεις, ανατρέποντας δομές εξουσίας και επαναπροσδιορίζοντας τη σχέση μας με το νερό και τη γη.
Το RAST Εκτροπή συνδυάζει εικαστική δράση με πρωτότυπη μουσική σύνθεση. Χρησιμοποιεί ποικιλία παραδοσιακών και αυτοσχέδιων ηχητικών μέσων — όπως σωλήνες, μεταλλικά αντικείμενα — μαζί με «ζωντανή» επεξεργασία ήχου και μικροηχητικά περιβάλλοντα. Το αποτέλεσμα είναι ένα ένα ηχητικό συμβάν (sonic happening) — μια μορφή «ηχητικής αρχαιολογίας» που ενεργοποιεί τον χώρο, τον χρόνο, το σώμα και τη φύση.
Ο Άγγελος Κράλλης δημιουργεί ένα ηχητικό παλίμψηστο, βασισμένο στο Ραστ Μακάμ — ένα μουσικό ιδίωμα που έφτασε στην Ελλάδα μέσω της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και επηρέασε τη Βυζαντινή, ρεμπέτικη και λαϊκή μουσική. Εδώ, το ραστ ερμηνεύεται ως ένα αργό, τελετουργικό τσάμικο, εμπλουτισμένο με ζωντανή επεξεργασία και αυτοσχεδιασμό. Το αποτέλεσμα είναι μια νέα ακουστική εμπειρία, που αποφεύγει την κατηγοριοποίηση και συντονίζεται με φωνές και οικολογίες που αντιστέκονται στην ανθρώπινη κυριαρχία.
Ο Πάνος Χαραλάμπους αξιοποιεί γνώριμα μοτίβα της πρακτικής του— αρδευτικούς σωλήνες, μεταλλικές λεκάνες, μια βάρκα από τη λίμνη Αμβρακία, τόπο καταγωγής του. Τη βάρκα, την μετατρέπει σε μουσικό όργανο, ενσωματώνοντας τις αλληλοσυμπλεκόμενες ιστορίες που διαμορφώνουν τη σχέση μας με το νερό και τη γη. Υιοθετεί μια αυτο-εθνογραφική προσέγγιση, βασισμένη σε βιωμένη γνώση από τις αγροτικές και αλιευτικές κοινότητες του Ξηρόμερου και της λίμνης Αμβρακίας. Αυτή η ενσώματη γνώση αντανακλά έναν πληθυσμό ευάλωτο αλλά σε βαθιά σύνδεση με το περιβάλλον του. Η «εκτροπή» εδώ γίνεται πράξη απελευθέρωσης από γραμμικές αφηγήσεις —μια στροφή προς την έκσταση και τη συλλογική εμπειρία, έναν αναστοχασμό πάνω στη μνήμη του σώματος και του τοπίου. Ο Πάνος Χαραλάμπους εκπροσωπείται από την CITRONNE Gallery.
Το RAST Εκτροπή προτείνει έναν νέο τρόπο προσέγγισης της πολιτισμικής κληρονομιάς: ως ζωντανή, δυναμική σχέση με το τοπίο, το παρελθόν και τον ήχο.
It’s good to know: Το 3 137 είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα την Αθήνα, που ιδρύθηκε από τους καλλιτέχνες Πάκυ Βλασσοπούλου, Χρυσάνθη Κουμιανάκη και Κοσμά Νικολάου τον Φεβρουάριο του 2012. Ο οργανισμός μετά από 14 χρόνια συνεχούς επιτυχημένης δραστηριότητας, χαρακτηρίζεται ως η μακροβιότερη πρωτοβουλία καλλιτεχνών στην Ελλάδα. Σκοπός είναι η προώθηση της τοπικής καλλιτεχνικής σκηνής και η ανάδειξη εκλεκτικών συγγενειών με γειτονικές και άλλες χώρες. Μέσα στα χρόνια το 3 137 έχει συνεργαστεί με περισσότερους από 200 καλλιτέχνες, επιμελητές, συλλογικότητες, ινστιτούτα και ιδρύματα τέχνης όπως: Διοχάντη, Αναστασία Δούκα, Δάφνη Δραγώνα, Ελένη Μπαγάκη, Χριστόδουλος Παναγιώτου, Poppy Bowers, Marc Camille Chaimowicz, Cevdet Erek, Karrabing Film Collective, Mark Leckey, Basim Magdy, Dan Perjovschi, Amalia Pica, Filipa Ramos, Riwaq και Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης (ΙΣΕΤ), Ίδρυμα Ωνάση, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, Πανεπιστήμιο Columbia, Alserkal Arts Foundation, Danish Art Institute, Goethe Institut Athen.