Από την Τζίνα Θανοπούλου
«Ο Πανικός είναι ένα συναίσθημα που έρχεται όταν υπάρχει ο έντονος Φόβος της Αλλαγής… Όμως δεν υπάρχει κάτι πιο σίγουρο στη ζωή από την Αλλαγή. Η ζωή είναι συνυφασμένη με την αλλαγή. Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσεις το Πανικό της αλλαγής είναι η Ειλικρίνεια, το Θάρρος, η Εσωτερική Δύναμη & η Πίστη ! »
Stephen King
Μετά από ένα «καυτό» καλοκαίρι της έντονης οικονομικής, κοινωνικής, ηθικής κρίσης, κανείς μας δεν είναι πια ο ίδιος. Όλοι βιώσαμε έντονα συναισθήματα, φόβο, έντονη απογοήτευση, λύπη, και ακόμα μερικές φορές πανικό για τις αλλαγές που έφερε η κρίση. Ο πανικός έρχεται με την ανασφάλεια για το αύριο, τον έντονο φόβο για την αλλαγή και την αμφιβολία αν θα μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις αλλαγές, καινούργιες απαιτήσεις και συνθήκες ζωής μας …
Μια κρίση πανικού όταν συμβαίνει το σώμα βιώνει μια απρόσμενη εγρήγορση, κρίση άγχους με έντονα σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα, όπως αίσθηση ότι η καρδία χτυπά πολύ έντονα, ότι το άτομο δε μπορεί να αναπνεύσει, ότι μπορεί να νοιώθει ναυτία, εφίδρωση, ακαθόριστο τρόμο. Το άτομο μπορεί να νοιώθει ψυχοσωματικούς πόνους στο σώμα, πονοκεφάλους, ημικρανίες, πόνους στη κοιλιά, στους μυς γενικά. Μπορεί να αισθάνεται έντονες, παράλογες αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα, να έχει φοβίες ότι «χάνει το κοντρόλ» και πανικοβάλλεται.
Η ένσταση και ο αριθμός των κρίσεων πανικού εξαρτώνται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και τη συχνότητα της. Γίνονται ακόμα πιο έντονες αν βασίζονται σε σοβαρά, αληθινά γεγονότα όπως η οικονομική κρίση, η απώλεια αγαπημένου προσώπου, χάσιμο εργασίας, αλλαγή συνθηκών ζωής, ξαφνική ασθένεια κτλ., ή σε εσωτερικές, μη επιλυμένες συγκρούσεις του παρελθόντος (unresolved inner conflicts).
Αυτή την εποχή με την οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας πολλοί άνθρωποι βιώνουν αληθινά δικαιολογημένες κρίσεις πανικού και φόβου. Έχει αποδειχτεί από επιστημονικές έρευνες ότι σε περιόδους έντονων κοινωνικών, οικονομικών κρίσεων, οι κρίσεις πανικού αυξάνονται σε 25% και βάζουν σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή του ατόμου. Σε κανονικές συνθήκες 1-2 άτομα στα 100 βιώνουν κρίσεις πανικού για αντιμετώπιση ειδικών καταστάσεων, ( πχ άτομα που φοβούνται τα ύψη ή κλειστούς χώρους, κλειστοφοβία, ή φοβούνται να πετάξουν κτλ), ενώ σε περιόδους αληθινών οικονομικών και κοινωνικών κρίσεων αυξάνονται σε 25 άτομα στα 100!
Οι περισσότεροι άνθρωποι αναπτύσσουν κρίσεις πανικού για πρώτη φορά στα 20- 25 έτη, αλλά σε περιόδους κοινωνικής κρίσης βλέπουμε έντονες κρίσεις πανικού και σε πολύ μικρότερες ηλικίες, σε παιδιά στην εφηβεία 14-15 ετών και ακόμα και σε παιδιά 7-8-9 ετών, που βιώνουν δύσκολες καταστάσεις στο σπίτι βλέποντας τους γονείς τους με έντονο πανικό. Τα παιδιά βιώνουν ανασφάλεια και πανικοβάλλονται πολύ έντονα, και αναπτύσσουν ψυχοσωματικά σοβαρά προβλήματα, διάσπαση προσοχής, νευρικότητα, αδικαιολόγητες εκρήξεις νεύρων, δυσκολίες στον ύπνο κτλ. γιατί λειτουργούν σαν «καθρέφτες» του πανικού γονιών τους !
Η κατάσταση του πανικού είναι περίπου δυο φορές πιο συχνή στις γυναίκες, εξαιτίας ιδιοσυγκρασίας και ευαισθησίας τους, για αυτό και οι Σύμβουλοι- Ψυχολόγοι προσφέρουν Συμβουλευτική Υποστήριξη δυο φορές πιο συχνά σε γυναίκες και σε έφηβες κοπέλες για διαχείριση κρίσεων πανικού.
Έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι σε περιόδους έντονης κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, οι κρίσεις είναι πολύ πιο έντονες και συγκεκριμένες και σε αυτές τις περιπτώσεις η υποστήριξη που πρέπει να δώσει ένας Σύμβουλος Υγείας πρέπει να είναι άμεση και συγκεκριμένη…
Πως καλύτερα αντιμετωπίζονται οι κρίσεις πανικού:
O κύριος, βασικός στόχος υποστήριξης του ατόμου που βιώνει κρίση πανικού είναι να η μείωση του αριθμού και η ένταση των κρίσεων, η μείωση των αρνητικών, παράλογων σκέψεων και η ανακούφιση των σωματικών συμπτωμάτων. Είτε μέσω Συμβουλευτικής από Σύμβουλου Ψυχικής Υγείας και διάφορες τεχνικές Αυτοβοήθειας αν είναι κάτι πιο ελαφρύ, ή μέσω ψυχοθεραπείας από Κλινικό Ψυχολόγο, αν υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη, μπορεί το άτομο να υποστηριχτεί και να φύγει από το φαύλο κύκλο των αρνητικών παράλογων σκέψεων.
Μερικοί Τρόποι Αντιμετώπισης του Πανικού (που μπορεί νε «εμπνεύσει» ο Σύμβουλος ώστε να «επηρεάσει» θετικά το άτομο για να αντιμετωπίσει αυτό που του συμβαίνει):
Μη φοβάστε παράλογα! Ο πανικός, ο φόβος δεν θα διαρκέσει για πάντα ! Οι φοβίες και οι κρίσεις πανικού είναι κάτι παροδικό. Ακόμα και τα σωματικά συμπτώματα και οι συναισθηματικές εκφράσεις δεν θα διαρκέσουν για πάντα. Απομακρύνοντας το φόβο, θα απομακρύνετε τη δύναμη του άγχους πάνω σας. Είστε πιο δυνατοί από το φόβο και πανικό !
Μη βυθίζεστε «στον καναπέ της κατάθλιψης» και της αυτό-λύπησης. Αντικαταστήστε τις αρνητικές σκέψεις με άλλες πιο θετικές και αισιόδοξες !
Υιοθετήστε τη δύναμη της Θετικής Σκέψης & Ψυχολογίας με Συμβουλευτική, Σεμινάρια, Βιβλία σχετικά κτλ ( Positive Psychology)!
Μιλήστε! Το άγχος και ο πανικός που είναι μπλοκαρισμένα εσωτερικά και δεν εκφράζονται προκαλούν χειρότερα συναισθήματα. Εκφραστείτε σε κάποιον που νοιώθετε εμπιστοσύνη και είναι κοντά σας. Μιλήστε του/ της, για τα συναισθήματα & σκέψεις σας. Είτε είναι φίλος, συγγενής ή ακόμα καλύτερα σε ένα σύμβουλο ψυχολόγο που εμπιστεύεστε. Μη κρατάτε τις σκέψεις μέσα σας, εκφράστε τις. Με αυτό το τρόπο οι αρνητικές σκέψεις αποδυναμώνονται.
Αναπνεύστε! Κάτι τόσο απλό αλλά σημαντικό, που ξεχνάμε να κάνουμε στο πανικό. Θα βοηθήσει να σας καλμάρει και να ξανακερδίσετε κοντρόλ των σκέψεων, συναισθημάτων και ζωής σας γενικότερα .
Κινηθείτε! Η κίνηση, η άσκηση μπορεί να βοηθήσει το μυαλό και το σώμα σας να ενδυναμωθούν ! Ακόμα μια βόλτα, κολύμπι ή τρέξιμο μπορεί να βοηθήσουν να εκτονώσουν τη μπλοκαρισμένη ενέργεια. Ακόμα και η καλή διατροφή και ο ποιοτικός ύπνος και η ξεκούραση, αλλά και τεχνικές διαλογισμού, χαλάρωσης και θετικών προβολών ( positive visualization) μπορούν να βοηθήσουν.
Κλείστε τη τηλεόραση & media με τις ανούσιες πολιτικές συζητήσεις που γίνονται μόνο πηγές πανικού και θυμού.
Πάρτε πίσω τη δύναμη σας! Νοιώστε πίστη και εμπιστοσύνη στον εαυτό σας Πιστέψτε ότι μπορείτε να τα καταφέρετε και να βγείτε από την αρνητικότητα!
Αποκτήστε ευγνωμοσύνη και εκτιμήστε τις μικρές χάρες της ζωής σας που σας δίνουν χαρά και μικρές αλλά σημαντικές στιγμές ευτυχίας.
Τολμήστε να σηκωθείτε από τη δίνη της κατάθλιψης, του πανικού και φόβου και αποφασίστε να προχωρήσετε πέρα από το φόβο, το θυμό, το πόνο, την απογοήτευση. Επιλέξτε την ζωή, την ελπίδα, την εσωτερική δύναμη.
Αποφασίστε να δείτε τη κρίση, το φόβο και το πανικό σαν Μαθήματα ζωής, σαν εμπειρία «Ενηλικίωσης». Μάθετε «να μαζέψετε τα κομμάτια σας» και να ατενίσετε με θάρρος, τόλμη και δύναμη το σήμερα και το αύριο.
Πάρτε απόφαση να δείτε ζωή “αλλιώς” και να βάλτε άλλες προτεραιότητες.
«Αφήστε» το παλιό τρόπο σκέψης, ζωής & τις παλιές, φθαρμένες αξίες.
Διδαχτείτε από τα λάθη παρελθόντος και να κάντε αλλαγές τρόπου ζωής, σκέψης και άλλες επιλογές.
Ας βρει ο καθένας το δικό του «ψυχικό οπλοστάσιο» αντίστασης, επιβίωσης και αυτοπροστασίας ! Η θετική ψυχολογία και συμβουλευτική μπορούν να βοηθήσουν πολύ !
Ας δούμε τη Κρίση και ακόμα και το πανικό σαν ευκαιρία για σκέψη, ψυχολογικό «μεγάλωμα»! Ας σκεφτούμε, ας μεγαλώσουμε, ας «ενηλικιωθούμε». Ας πάρουμε μαθήματα ζωής…
Η Κρίση που όλοι βιώνουμε σε οικονομικό, κοινωνικό, συναισθηματικό, προσωπικό και διαπροσωπικό επίπεδο, μας κάνει όλους να σκεφτούμε βαθύτερα, να βάλουμε άλλες προτεραιότητες, να εξετάσουμε τις αξίες μας, τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, ποιες αληθινά αξίζουν και ποιές όχι, να επανεξετάσουμε τα πιστεύω μας και ιδιαίτερα τη σχέση μας με τον ίδιο μας τον εαυτό.
Ας αποφασίσουμε να εκτιμήσουμε τις μικρές απολαύσεις της ζωής , ένα ηλιοβασίλεμα, μια βόλτα στη θάλασσα, μια ουσιαστική κουβέντα με μια φίλη ή φίλο, μια ποδηλατάδα σε εξοχικό δρόμο, μια συζήτηση με παρέα, ένα ποτήρι κρασί στη βεράντα, ένα ωραίο βιβλίο, μια καλή ταινία σε θερινό σινεμά, μια υπαίθρια συναυλία κλπ. Απλά αλλά πολύτιμα πράγματα για τα οποία πρέπει να είμαστε ευγνώμονες.
Η ευτυχία βρίσκεται στα απλά, στα ουσιαστικά. Όχι στην κατάκτηση όλο και πιο πολλών υλικών αγαθών, όχι στο επίπλαστο «ροζ συννεφάκι» μιας ανούσιας ψεύτικης ευμάρειας (παγίδα στη οποία είχαμε πέσει όλοι μέχρι πρόσφατα) αλλά στην εκτίμηση των υπέροχων ουσιαστικών δώρων που μας δίνει η Ζωή «δωρεάν».
Ας διεκδικήσουμε τις Αληθινές σχέσεις, τις ουσιαστικές αξίες και στιγμές! Ας διεκδικήσουμε πίσω την Ουσιαστική Ζωή και τον Αληθινό Εαυτό μας! Ας επιλέξουμε να πάρουμε τη ζωή μας, παρόν και μέλλον μας στα χέρια μας.
Ας κτίσουμε «αντισώματα αντίστασης» στη κρίση. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να κατανικήσουμε ουσιαστικά το πανικό !
Ας ζήσουμε την «ζωή» μέσω μικρών ουσιαστικών πραγμάτων, με τους δικούς μας ανθρώπους, με την οικογένεια μας και με τις Ελληνικές αξίες που μιλάνε στην ψυχή μας…
.« Το θέμα δεν είναι αν ήμουν κάποια άλλη, ή αν είχα άλλες συνθήκες ζωής τι θα μπορούσα να κάνω, το θέμα είναι έτσι όπως είμαι, με αυτές τις συνθήκες που έχω, να προσπαθήσω να κάνω το καλύτερο που μπορώ ! »
ΤΖΙΝΑ Γ. ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Ed.M., M.A., HARVARD University
Ψυχο-Εκπαιδευτική Σύμβουλος Παιδιών, Εφήβων Οικογένειας, Ζευγαριών, Επαγγελματικός Προσανατολισμός, Γυναικεία Θέματα, Αυτοπεποίθηση
ATHENS MEDICAL PARTNERS , Κηφισίας 332
Tel: 210 – 6838241 / 210- 6834639
Email: ginagthanopoulou@gmail.com ginathanopoulou@post.harvard.edu
