Η ομορφιά είναι μια βραχύβια τυραννία
Σωκράτης
Αντίδωρο στην ομαδική εικαστική έκθεση «ΚΑΛΛΟΣ» που σχεδιάστηκε για το Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο του νησιού της Ύδρας και παρουσιάστηκε στις επιβλητικές εγκαταστάσεις του την Άνοιξη του 2016, η νέα έκθεση «Classicism from two continents» που ανοίγει τις πύλες τις στο Henao Art Center, μας καλεί και πάλι να διερευνήσουμε τα μέτρα και τα σταθμά της Ομορφιάς, την ιστορία και το παρόν της κλασικής ωραιότητας, με μύστη και ξεναγό τον φιλέλληνα και φίλο ζωής Josh Garrick.
Εξερευνώντας τα όρια και την εμπειρία του Κάλλους μέσα από μια προσωπική και ενσυναισθητική φωτογραφική αποτύπωση που συγκίνησε το απαιτητικό κοινό του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας τρία ακριβώς χρόνια πριν, o Josh Garrick, επινοώντας και τελειοποιώντας τη μέθοδο του τυπώματος σε επεξεργασμένο αλουμίνιο DiBond, προσέδωσε στα έργα της ενότητας «Αποτυπώνοντας το Αρχαίο Κάλλος» ένα απτικό σχεδόν και αισθαντικό βάθος.
Η πρόθεση αυτή της θέασης στη συχνά αθέατη «ενδοχώρα» του κάθε γλυπτού, η φωτογραφική «ανακάλυψη» του κάθε λυρικού μέλους του σώματος και του ελαφρότερου μειδιάματος από την αρχή, παρουσιάστηκε στην Ύδρα -επιμελημένη επίσης από την υπογράφουσα (Ίρις Κρητικού)– σε αγαστή συνομιλία με 13 μικρά αριστουργήματα ελλήνων γλυπτών. Κοινό σημείο εκκίνησης και αναφοράς των παλαιότερων και των πρόσφατων γλυπτών έργων, όπως και για τον Josh, υπήρξε και πάλι το κάλλος, η αποτύπωση της νενομισμένης του κλασικής εκδοχής, ή ακόμη, η αποδόμηση και την επαναδόμησή του. Κι ακόμη, η αισθητική και εννοιολογική απόπειρα προσέγγισης του αρχετυπικού ορισμού της λέξης, έτσι όπως αυτός διατυπώθηκε από τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη και αργότερα τον νεοπλατωνικό Πλωτίνο.
Garrick – Our Great Nation is Awakening
Με ιδανική χρονική σύμπτωση τους φθινοπωρινούς εορτασμούς για τη συμπλήρωση των 150 χρόνων λειτουργίας του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας, και ανταποκρινόμενη με ενθουσιασμό στην πρωτοβουλία του Josh να επαναλάβει το θαρραλέο πείραμα της Ύδρας, συγκεντρώνοντας την αφρόκρεμα των σύγχρονων αμερικανών γλυπτών το έργο των οποίων θαυμάζει, συμπεριλαμβάνοντας στην ομάδα αυτή δύο έλληνες φίλους δικούς μου και του ιδίου, που συμμετείχαν στην έκθεση της Ύδρας, και διατηρώντας συμβολικά τον ίδιο ακριβώς αριθμό καλλιτεχνών, προχωρήσαμε στη δημιουργία της ενότητας «Classicism from two continents», στο πλαίσιο της οποίας τα νέα, συναρπαστικά έργα του Josh συνομιλούν με την τρισδιάστατη περιπέτεια στη χώρα της ομορφιάς των εξαιρετικών συναδέλφων του.
Garrick- Bringer of Light
Το «Κάλλος», μια έννοια εξαίσια που μας προσφέρεται επινοημένη και διατυπωμένη από τη φωτεινότερη εκδοχή της αρχαίας ελληνικής σκέψης, περικλείει εντός της έναν μακρύ αλγόριθμο από δυσεπίλυτα ερωτηματικά:
τη ζωή και το θάνατο, τη νεότητα και το γήρας, τη δύναμη και την ταπεινότητα, τον πόθο, τον έρωτα και το άλγος, τη χαρά και την απώλεια, τη νίκη και την ήττα, τη θνησιμότητα και την αθανασία. Και εγείρει «την έκσταση, την απολαυστική αγωνία, τη λαχτάρα και την αγάπη, αλλά και μια τρεμάμενη προσμονή».
JaySpalding.Mediterranean Pitcher 33 inches
«Η ομορφιά», γράφει στα Σημειωματάριά του το 1948 ο Albert Camus, «για τους Έλληνες αποτελεί σημείο εκκίνησης, για τον υπόλοιπο κόσμο ωστόσο, δυσπρόσιτο στόχο. Και είναι τραγική, γιατί παραμένει εφήμερη, όπως το σώμα που την εμπεριέχει. Τρεπόμενη σε φορτίο γίνεται εντέλει αβάσταχτη, καθώς κάθε στιγμή απειλούμαστε με την απώλειά της. Αιωνιότητα ενός λεπτού, μας απελπίζει, ενώ θα θέλαμε να την κρατήσουμε για πάντα».
Η βραχύβια μα ιδανική για το πολύτιμο περιεχόμενό της μικρή Γλυπτοθήκη του Orlando που έχω την τύχη και την τιμή να επιμελούμαι, ταξιδεύει τον θεατή της στο φως, προτείνοντας «The past as a hope for the future». Συντίθεται από προσωπικές καταθέσεις εξαιρετικών καλλιτεχνών και ακριβών φίλων που με το έργο τους εγκαλούν την ευθραυστότητα της ιδεατής ερωτικής μνήμης της ομορφιάς και παρηγορούν τη φθαρτότητα της θνητής φύσης της, ακόμη και όταν μοιάζουν να τη σαρκάζουν. Μέσω του έργου «που θα κρατήσει για πάντα», χαρτογραφούν ένα νέο «Τοπίο της Ομορφιάς» για το οποίο ο Alexander Nehamas σημειώνει : «Σκέπτομαι την ομορφιά του έργου της τέχνης ως το έμβλημα αυτού που έχουμε απωλέσει, ως το σημάδι που μιλά στις επιθυμίες μας…». 1
Ίρις Κρητικού
Επιμελήτρια της έκθεσης
1. Alexander Nehamas, Only a Promise of Happiness: The Place of Beauty in a World of Art, Princeton: Princeton University Press, 2007.
