Το Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138 εγκαινιάζεται την έκθεση «Η Σχολή των Αθηνών. Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής Βενετίας 2018», η οποία θα διαρκέσει από τις 20 Φεβρουαρίου έως και τις 17 Μαΐου 2020 και διοργανώνεται από το Μουσείο Μπενάκη και το Αρχιτεκτονικό Γραφείο Neiheiser Argyros.
Η έκθεση «Η Σχολή των Αθηνών» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο ελληνικό περίπτερο της Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας το 2018. Η νέα έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη με την επιμέλεια των Ryan Neiheiser και Χριστίνας Αργυρού, από το αρχιτεκτονικό γραφείο Neiheiser Argyros που εδράζεται στην Αθήνα και στο Λονδίνο, επεκτείνεται και επανασχεδιάζεται σύμφωνα με το νέο χώρο που τη φιλοξενεί και αναπαριστά την εξέλιξη ενός συνεχώς αναπτυσσόμενου ερευνητικού έργου.
Εμπνευσμένη από τη διάσημη νωπογραφία «Η Σχολή των Αθηνών», του Ιταλού καλλιτέχνη της αναγεννησιακής τέχνης Ραφαήλ, η έκθεση παρουσιάζει φυσικά μοντέλα εβδομήντα διαφορετικών ακαδημαϊκών κοινών χώρων από την ιστορία και τον κόσμο, υλοποιημένων και μη. Όλα τα μοντέλα είναι στην ίδια κλίμακα – 1:200 – και αναπαριστούν μόνο τους χώρους εκείνους του πανεπιστημίου που μπορούν να αναγνωριστούν ως ακαδημαϊκά κοινά, εξαιρώντας όλους τους υπόλοιπους κλειστούς χώρους όπως τις τάξεις και τα γραφεία. Τα φυσικά μοντέλα συμπληρώνονται από δεδομένα, σχέδια και εικόνες, τα οποία επιτρέπουν την περαιτέρω σύγκριση των έργων για προβληματισμό και πειραματισμό.
Το έργο είναι αποτέλεσμα διεθνούς συνεργασίας μεταξύ φοιτητών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Αγγλικού πανεπιστημίου Architectural Αssociation στο Λονδίνο. Ανάμεσα στα ακαδημαϊκά ιδρύματα που αποτελούν μέρος της έκθεσης είναι η Ακαδημία του Πλάτωνα στην Αθήνα, το Carpenter Center του Le Corbusier στο Cambridge της Μασσαχουσέτης-ΗΠΑ, οι αυλές του πανεπιστημίου του Cambridge στη Μεγάλη Βρετανία, το Ωδείο Αθηνών, η Φιλοσοφική Σχολή της Κρήτης, και οι ανοιχτοί χώροι του Rolex Learning Center των SANAA στη Λωζάνη της Ελβετίας.
Με βασικό στοιχείο ένα σύστημα καθρεπτών που αντανακλά και πολλαπλασιάζει τα μοντέλα, το έργο επεκτείνεται κυριολεκτικά προς τα έξω, πέρα από τα φυσικά όρια του εκθεσιακού χώρου. Αν και το έργο αυτό δεν είναι πλήρες ούτε απόλυτο, αποτελεί μια έρευνα που συνεχίζει και εξελίσσεται, ένα διαρκώς διευρυνόμενο χωρικό άτλαντα της αρχιτεκτονικής των ακαδημαϊκών κοινών.
“Παρόλο που θεωρούμε ότι η μάθηση συνήθως λαμβάνει χώρα στην τάξη, εκπαιδευτικοί και αρχιτέκτονες έχουν αναγνωρίσει εδώ και χιλιάδες χρόνια ότι πραγματοποιείται και στο «ενδιάμεσο»: στους διαδρόμους, στις σκάλες, στην καφετέρια, στο προαύλιο – στους χώρους τους οποίους αποκαλούμε «ακαδημαϊκά κοινά». Ο Σωκράτης δίδαξε στην Αρχαία Αγορά. Ο Πλάτωνας ίδρυσε την Ακαδημία του στον ελαιώνα της Αθήνας, όπου συχνά δίδασκε ενώ περπατούσε. Μεσαιωνικά κολλέγια ήταν οργανωμένα γύρω από μία κοινόχρηστη αυλή, ενώ τα πανεπιστήμια του 20ου αιώνα διαθέτουν ευρύχωρους διαδρόμους κυκλοφορίας που λειτουργούν ως άτυποι χώροι μάθησης”, εξηγεί ο Ryan Neiheiser, συνεπιμελητής και συνιδρυτής του αρχιτεκτονικού γραφείου Neiheiser Argyros, ενώ η Χριστίνα Αργυρού, συνεπιμελήτρια και συνιδρύτρια του γραφείου Neiheiser Argyros, προσθέτει: “Πιστεύουμε ότι η αρχιτεκτονική των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων χρειάζεται συνεχή κριτική και εκσυγχρονισμό και ότι οι κοινόχρηστοι χώροι του πανεπιστημίου είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για την αδιάλειπτη συνοχή και ζωντάνια του πανεπιστημίου. Η έρευνα, η ανάδειξη και η αξιολόγηση της αρχιτεκτονικής των ακαδημαϊκών κοινών που μας περιβάλλουν είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την επανεξέταση των ακαδημαϊκών κοινών του μέλλοντος. Φιλοδοξία μας είναι να κοιτάξουμε προς το παρελθόν, αλλά και να εξετάσουμε το σημερινό τοπίο της πανεπιστημιακής αρχιτεκτονικής για να αναδείξουμε συναρπαστικούς και επιτυχείς χώρους που είναι “ελεύθεροι” – δημοκρατικοί, απρογραμμάτιστοι και κοινοί.”
