ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΑΣ

Φεύγω για Πόρο. Στην αγαπημένη μου Γκαλερί όπου θα παρουσιάσει το δικό της εικαστικό Αιγαίο…

Φέτος η γκαλερί Citronne, επικεντρώνεται στη θεματική του Αιγαίου, διαχρονικά επίκαιρη με ευρύτατες διαστάσεις τελευταία. Τα σημερινά κοινωνικά και ιστορικά δεδομένα φέρνουν στην επιφάνεια ερωτήματα και οξείς προβληματισμούς με ελλιπή ή και ανύπαρκτη κατανόηση. Η ανάγκη για απαντήσεις ή για μια πρόταση ερμηνείας είναι αισθητή και αυξητικά πιεστική. Στο αδιέξοδο αυτού του προβληματισμού γίνεται επιτακτική η υπερβατική παρέμβαση της Τέχνης.

Εννέα σύγχρονοι καλλιτέχνες κλήθηκαν να σχολιάσουν στην έκθεση “Αιγαίο: Ταυτότητες + Διαδρομές”. Ο Γιάννης Αδαμάκος, ο Μιχάλης Κατζουράκης, ο Δημοσθένης Κοκκινίδης, ο Αλέκος Κυραρίνης, ο Τάσος Μαντζαβίνος, ο Εμμανουήλ Μπιτσάκης, ο Κωνσταντίνος Ξενάκης, ο Σωτήρης Σόρογκας, ο Γιάννης Ψυχοπαίδης. Οι προσεγγίσεις των καλλιτεχνών διαφοροποιούνται ως προς την οπτική, την ερμηνεία, την προβολή, την εκτέλεση· ταυτόχρονα όμως, ενοποιούνται σε μια κοινή «διαδρομή» στο Αιγαίο. Οι διαφορές είναι ορατές στον θεατή ο οποίος «μεταβαίνει» από την μία θεώρηση στην άλλη και παρακολουθεί ένα συναρπαστικό αφήγημα.
Οι εκτιθέμενες εικαστικές δημιουργίες συμπληρώνονται από ποιητικές παραπομπές, επιλογές των καλλιτεχνών. Οι αναφορές αυτές κινούνται ελεύθερα και ανεξάρτητα από το εικαστικό έργο. Δεν ήταν η αφορμή για την εικαστική δημιουργία, αλλά η συνειρμική αναφορά του καλλιτέχνη γύρω από το Αιγαίο, όπως προκύπτει από τις ποικίλες αναγνωστικές του μνήμες. Ο εικαστικός και ο ποιητικός λόγος λειτουργούν ως δίπτυχο για να αναδειχθεί η κομβική σημασία του Αιγαίου σαν σταυροδρόμι για την ιστορία και τον προσδιορισμό της ελληνικής ταυτότητας.

Γιάννης Ψυχοπαίδης-"Homage à Delacroix"

Γιάννης Ψυχοπαίδης-“Homage à Delacroix”

Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης επικεντρώνεται θεματικά στην τρέχουσα προσφυγική «περιπέτεια». Στο τρίπτυχο έργο του στην έκθεση, με τον υπαινικτικό τίτλο-αφιέρωμα «Homage à Delacroix», ο καλλιτέχνης προβάλλει εικόνες θανάτου, οι οποίες παραπέμπουν στην Ιστορία της Τέχνης, ελληνικής και ευρωπαϊκής. «Το ναυάγιο του Δον Ζουάν» του Γάλλου ρομαντικού ζωγράφου Delacroix συνδιαλέγεται στο έργο του Ψυχοπαίδη με δύο ελληνικά ταφικά μνημεία: την «Κοιμωμένη» του Χαλεπά και το θραύσμα από μια επιτύμβια στήλη της κλασικής Αρχαιότητας. Προτάσσοντας την Τραγωδία, ο Ψυχοπαίδης, ως καλλιτέχνης, αλλά και ως διανοητής, διέρχεται τους αιώνες και γεφυρώνει τον χρόνο.

Κωνσταντίνος Ξενάκης-Η_Ελληνική_Θάλασσα_2013_100x73_Ακρυλικό_σε_καμβά

Κωνσταντίνος Ξενάκης-Η Ελληνική Θάλασσα 2013 100×73 Ακρυλικό σε καμβά

Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης στα έργα του «χαρτογραφεί» το Αιγαίο. Οι χάρτες του κρατούν ένα μέρος από την ακρίβεια της επιστημονικής θεώρησης· στην συνέχεια όμως αυτο-ακυρώνονται. Η αντικειμενική καταγραφή συγχέεται χαοτικά με προσωπικά σύμβολα-αναφορές αλλά και με ευρύτερα πολιτισμικά. Δημιουργεί θαλάσσιους δρόμους με βέλη, κατευθυνόμενες φόρμες, θαλασσινά στοιχεία που όμως δεν οδηγούν πουθενά. Στο έργο του Ξενάκη το χαρτογραφημένο Αιγαίο με τους θαλάσσιους δρόμους του παρουσιάζεται ως «μωσαϊκό ναυαγίων».

Τάσος Μαντζαβίνος-Το_Τάμα_του_Οδυσσέως_47x32_ακρυλικά_και_μελάνια_σε_χειροποίητο_χαρτί_2016

Τάσος Μαντζαβίνος – Το Τάμα του Οδυσσέως 47×32 ακρυλικά και μελάνια σε χειροποίητο χαρτί 2016

Το αρχέγονο θέμα της θάλασσας απασχολεί τον Τάσο Μαντζαβίνο σε όλα σχεδόν τα έργα του. Στην ενότητα των έργων που παρουσιάζονται στην έκθεση, το Αιγαίο είναι μια θάλασσα κλειστή, προσωπική, με βιωματικές αναφορές. Ο Μαντζαβίνος ζωγραφίζει τον φόβο και το δέος του θανάτου, όπως αναδύεται μέσα από τα σκοτεινά, βαθυκύανα, σχεδόν μαύρα νερά· μια θάλασσα αφιλόξενη, επικίνδυνη, απειλητική, σαν αυτή που έρχεται στους εφιάλτες μας. Με πρώτη ύλη τις αναμνήσεις, ως συναισθήματα και ως τραύματα, ο ατομοκεντρικός Τάσος Μαντζαβίνος προβάλλει μια ιδιαιτέρως συνειρμική ανάγνωση του Αιγαίου.

Αλέκος Κυραρίνης-_Ο_γνωστός_κόσμος_του_Αιγαίου_50x45_Αυγοτέμπερα_σε_ξύλο

Αλέκος Κυραρίνης – Ο γνωστός κόσμος του Αιγαίου, 50×45, Αυγοτέμπερα σε ξύλο

Ο μυστικιστικός Αλέκος Κυραρίνης προτείνει μια άλλη ανάγνωση: ένα Αιγαίο άυλο, το οποίο ομογενοποιείται με όλα τα άλλα στοιχεία του χώρου και του χρόνου, ορατά και αόρατα. Στα έργα του Αλέκου Κυραρίνη η θάλασσα περισσότερο εικάζεται, παρά εικονογραφείται.

Μανώλης Μπιτσάκης-Quadro_Coloniale_acrylics_on_canvas_70x50cm_2015-2016

Μανώλης Μπιτσάκης – Quadro Coloniale, acrylics on canvas, 70x50cm, 2015-2016

Ο Μανώλης Μπιτσάκης όπως και ο Γιάννης Ψυχοπαίδης, κινείται με αναφορές στην Ιστορία της Τέχνης: «Η Γέννηση της Αφροδίτης» του Sandro Boticelli, «Σαπφώ και Ίριννα σε κήπο στην Μυτιλήνη» του Simeon Solomon ενσωματώνονται στην ταυτότητα του Αιγαίου. Ο καλλιτέχνης αυτοσαρκάζεται ως «Venus in Εxtremis», σε ασταθή ισορροπία πάνω στην μποτιτσέλεια αχιβάδα. Όπως λέει ο καλλιτέχνης, η θάλασσα λειτουργεί «άλλοτε σαν μάρμαρο κυματιστό, άλλοτε νερό παγωμένο στον κυματισμό του, που μάλλον χωρίζει παρά γεφυρώνει». Η καθεαυτή πραγματικότητα είναι ήσσονος σημασίας, χρησιμεύει μόνον ως αφορμή για την ανακατασκευή της ταυτότητας του Αιγαίου, αναδύεται μέσα από μία ουτοπία, την επιλογή του σαρκάζοντος Μπιτσάκη.

Δημοσθένης Κοκκινίδης - Ο_Οδυσσέας_Νοσταλγός_120x110_1990_Ακρυλικό_σε_καμβά

Δημοσθένης Κοκκινίδης – Ο Οδυσσέας Νοσταλγός, 120×110, 1990, Ακρυλικό σε καμβά

Ο Δημοσθένης Κοκκινίδης προσδίδει στο Αιγαίο μια ταυτότητα από τον μύθο. Ενσαρκώνεται από τον ομηρικό Οδυσσέα που διατρέχει τις θάλασσες, τον χώρο και τον χρόνο. Στα έργα του εμπνευσμένα από την «Οδύσσεια», ο καλλιτέχνης σχολιάζει εικαστικά τον νόστο, το ταξίδι. Η εικαστική διαχείριση των ομηρικών περιστατικών δεν είναι εικονογραφική· τα εντάσσει σε μια α-χρονική οικουμενική πραγματικότητα, με καθοριστικό στοιχείο την θάλασσα. Η μυθολογική αφετηρία εξελίσσεται σε μεταφυσική αναζήτηση. Το ζήτημα δεν είναι πλέον ο πλους, η περιπέτεια του Οδυσσέα, αλλά η έννοια του πεπρωμένου, η πεπερασμένη δυνατότητα του ανθρώπου να ελέγξει την ζωή του και να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του. Η θάλασσα, έτσι, σε μια ονειρική μορφή και παρουσία, υποδηλώνει ταυτόχρονα το εκπληρώσιμο και το ανεκπλήρωτο της ανθρώπινης ζωής.

Γιάννης Αδαμάκος - Αιγαίο_130x160_2015_Λάδι_σε_καμβά

Γιάννης Αδαμάκος – Αιγαίο, 130×160, 2015, Λάδι σε καμβά

Σε μιαν ανάλογη ονειρική ατμόσφαιρα, με υπαινικτικές τοπιογραφίες, παρουσιάζεται το Αιγαίο στα έργα του Γιάννη Αδαμάκου. Τα τοπία είναι βουτηγμένα στο μπλε χρώμα. Ο ουρανός ενοποιείται με το νερό. Ο καλλιτέχνης κινείται με ένα παιχνίδι σκιάς και φωτός– όπως ακριβώς κυμαίνεται το χρώμα του νερού στην θάλασσα. Η τελική εντύπωση είναι μια ονειρική αίσθηση του τόπου. Τα έργα του εκφράζουν συναισθήματα και μια μυστικιστική σχέση με την θάλασσα του Αιγαίου. Στην ονειρική αυτή ατμόσφαιρα, στα έργα του Αδαμάκου παρεμβάλλεται υπαινικτικά ένα κιγκλίδωμα και ένας φράχτης, ως αναφορά στην τρέχουσα πραγματικότητα.

Σωτήρης Σόρογκας - Ψαρόβαρκα_ΙΙ_130x160_2016

Σωτήρης Σόρογκας – Ψαρόβαρκα ΙΙ, 130×160, 2016

Τα έργα του Σωτήρη Σόρογκα χαρακτηρίζονται από μια κυρίαρχη αίσθηση μελαγχολίας, μια βαθιά σιωπή, ταυτίζοντας το Αιγαίο με μνημειακά αντικείμενα. Τα αντικείμενα αυτά λειτουργούν ως αναφορές στο Αιγαίο, στο πέρασμα του χρόνου, στο πεπερασμένο ταξίδι της ζωής. Η ονειρική ατμόσφαιρα, η αχλύς που τα περιβάλλει, τους προσδίδει μια ονειρική διάσταση. Τα μεγεθύνει ονειρικά, τα μεταλλάσσει σε μεταφυσικά στοιχεία και τα εντάσσει στην προσωπική του νοσταλγία.

Μιχάλης Κατζουράκης - Aegean_2016_Acrylic_sawdust_and_pigments_on_corrugated_steel_plate_acrylic mirror_broken glass_led_175x175

Μιχάλης Κατζουράκης – Aegean 2016, Acrylic sawdust and pigments on corrugated steel plate acrylic mirror broken glass led, 175×175

Τα έργα του Μιχάλη Κατζουράκη αποτελούνται από υλικά που προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως οι κυματιστές λαμαρίνες και τα σπασμένα γυαλιά. Πρόκειται για υλικά φθαρμένα που, αν και είναι πια άχρηστα, διατηρούν το αποτύπωμα της ανθρώπινης ζωής και προσπάθειας. Το σύνολο δημιουργεί μια αφαιρετική θάλασσα μέσα στην οποία περικλείονται ελπίδες αλλά και απονενοημένα διαβήματα. Ο αφαιρετικός Μιχάλης Κατζουράκης παρουσιάζει το Αιγαίο ως διαθλαστικό κάτοπτρο, όπου αντανακλάται η ανθρώπινη μοίρα και η Ιστορία.
Οι αφηγήσεις των καλλιτεχνών, με την συμβολή τους σε ένα από τα μεγάλα θέματα της εποχής μας, χαράσσουν διαδρομές και συγκροτούν ταυτότητες σε μια δύσβατη και ασταθή πορεία.

Επιμέλεια:
Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη, Δρ της Ιστορίας της Τέχνης

Μάρω Πρεβελάκη, Φιλόλογος

Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 25 Ιουνίου ως τις 17 Σεπτεμβρίου 2016

error: Content is protected !!