Το πρόβλημα των πλαστών έργων τέχνης είναι παγκόσμιο όσο και ελληνικό και τρομοκρατεί κάθε συλλέκτη, γκαλερίστα, διευθυντή μουσείου και καλλιτέχνη.
O Γιώργος Οράτης, συλλέκτης και ιδιοκτήτης του The Pulse Project* ήρθε σε επαφή με τον κόσμο των πλαστών έργων. Αλλά και μετά την λειτουργία της γκαλερί The Pulse, σειρά έργων που του παρουσιάστηκαν αποδείχθηκαν μετά από εργαστηριακούς ελέγχους και ιστορική-αρχειακή έρευνα ότι ήταν πλαστά. Εξαιρετικά αλλά πλαστά. Έτσι συνέλαβε την πρωτότυπη ιδέα και άρχισε να αποκτά τέτοια έργα.
Στη συνέχεια επέλεξε τρεις καλλιτέχνες, τον φωτογράφο, Francois L’Hotel, τον αρχιτέκτονα, Διονύση Σοτοβίκη και τον ζωγράφο, Κωνσταντίνο Πάτσιο. Τους παρέδωσε τα πλαστά έργα και τους προέτρεψε να δημιουργήσουν με αυτά δικά τους έργα. Οι πλαστοί πίνακες έργων των Παρθένη, Ροϊλού, Δούκα, Γαϊτη, Μόραλη, Γιαλλινά, Βυζάντιου, Ακριθάκη κ.ά. μετατράπηκαν σε αυθεντικά έργα με την εικαστική παρέμβαση των καλλιτεχνών και απέκτησαν αυθεντικότητα, ταυτότητα και υπογραφή.
Tο εγχείρημα της παντελούς απόρριψης του μη αυθεντικού έργου και της αναδημιουργίας του σε γνήσια εικαστικό έργο αποτελεί σίγουρα πρόκληση για τους λάτρεις της τέχνης. Η αρχική αναπαράσταση έχει αλλοιωθεί ριζικά, τα έργα έχουν αποκτήσει μια διαφορετική εικαστική υπόσταση και έχει επέλθει η πλήρης ρήξη με την αισθητική, τη φιλοσοφία και τη σημασιολογία του πλαστού έργου.
Έχει δηλαδή αναιρεθεί ουσιαστικά το πλαστό και έχει χρησιμοποιηθεί σαν εικονογραφικό εφαλτήριο ή σαν απλή εκθεσιακή επιφάνεια. Στις νέες δημιουργίες τους οι καλλιτέχνες επινοούν το δικό τους σύμπαν.
Με την αφορμή της πλαστογραφημένης ζωγραφικής επιφάνειας και έχοντας ως κυρίαρχο οδηγό την προσωπική τους γραφή συνθέτουν αυθεντικά έργα τέχνης. Έτσι η αλήθεια πλεονεκτεί του ψεύδους, η διαφάνεια κερδίζει την εξαπάτηση, η πρωτότυπη δημιουργία υπερέχει της αντιγραφής, το γνήσιο υπερτερεί του πλαστού και αναδεικνύεται η ίδια τέχνη, αναφέρει η επιμελήτρια στο κείμενό της.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Οράτη, υπάρχουν πολλές πτυχές του θέματος που θα ήθελε να προβληματίσουν:
– Τι είναι πλαστό; Είναι πλαστό ένα έργο που υπογράφηκε μεταγενέστερα;
– Τι είναι γνήσιο; Αρκεί η πιστοποίηση ενός ιδρύματος ή ενός expert στον καλλιτέχνη για να είμαστε βέβαιοι για την γνησιότητα; Είναι γνήσιο ένα έργο μαθητή όταν υπογράφεται ένεκα φιλοφρόνησης από τον δάσκαλο του;
– Γιατί γνήσια έργα έχουν «καεί» ως ψεύτικα και πολλά ψεύτικα έχουν βαπτιστεί γνήσια από κληρονόμους των μεγάλων ζωγράφων;
– Ποια η ψυχοσύνθεση του καλλιτέχνη-αντιγραφέα που θεωρεί τον εαυτό του εφάμιλλο αν όχι καλύτερο από τον ζωγράφο που αντιγράφει αλλά ξέρει ότι θα μείνει για πάντα αφανής; Αποτελεί το οικονομικό κέρδος το μόνο του κίνητρο;
Αντίστοιχο εγχείρημα δεν έχει ποτέ πραγματοποιηθεί, ενώ την έκθεση επιμελήθηκε η ιστορικός τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη.
The Pulse Kolonaki
Εγκαίνια στις 15 Δεκεμβρίου στις 20:00 στην Χάρητος 8, Κολωνάκι.
* το The Pulse Project περιλαμβάνει ένα υπό κατασκευή ξενοδοχείο στην Μιχαήλ Βόδα που απευθύνεται στον ραγδαία αυξανόμενο φιλότεχνο τουρισμό και έχει σχεδιαστεί από τον Διονύση Σοτοβίκη, με γκαλερί και εστιατόριο καθώς και μια μικρότερη γκαλερί στο Κολωνάκι που λειτουργεί ήδη από τον Ιανουάριο του 2016
