‘ I want to lead a simple life, I don’t want to do what I say, I want to lead a simple life, I don’t want to slave to me’…
Τα εγκαίνια του δεύτερου κύκλου του Προγράμματος Φιλοξενίας Καλλιτεχνών και Προσωπικοτήτων της Τέχνης στην Αθήνα στα πλαίσια του ΕΣΠΑ του Ε.Π. «Αττική» υπο την Αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και στην πρώτη ατομική έκθεση στην Ελλάδα του Σκωτσέζου καλλιτέχνη Martin Creed “Like Water On A Buffet” σε επιμέλεια της καλλιτεχνικής διευθύντριας του προγράμματος Δρ Σωζήτας Γκουντούνα και της ανεξάρτητης επιμελήτριας Νεφέλης Σκαρμέα, διοργανώνει το Kappatos Athens Art Residency.
Βραβευμένος με το Turner Prize, τη σημαντικότερη διάκριση για τα εικαστικά στη Βρετανία, και αναγνωρισμένος για την προσωπική του αντίληψη και εννοιολογική προσέγγιση στη γλυπτική, τη ζωγραφική, τη μόδα και στα διαφορετικά υλικά που χρησιμοποιεί στο έργο του, o Creed διερευνά τους τρόπους με τους οποίους η αναπαράσταση μιας δομής, που αποτελείται αρχικά σε ένα μέσο (σχέδιο, ζωγραφική, γλυπτική), χαρτογραφείται σε μια άλλη δομή, σε ένα άλλο μέσο (χορός) και το αντίστροφο.
Οι συσχετισμοί μεταξύ του σχεδίου, της γλυπτικής, του χορού και της μουσικής αποτυπώνονται στην κίνηση και τη δράση του ανθρωπίνου σώματος, όπως το κατευθύνει και το χορογραφεί ο καλλιτέχνης κατά τη διάρκεια δημιουργίας νέων έργων ζωγραφικής και κοστουμιών. Ο Creed σχεδιάζει ειδικές φορεσιές και καπέλα από καμβά και κατευθύνει με ιδιότυπη μεθοδολογία και οδηγίες τρεις χορεύτριες που δημιουργούν ζωγραφίες με τα άκρα τους. Τοποθετώντας ένα πινέλο στα δάκτυλα των ποδιών οι χορεύτριες δημιουργούν σχήματα στον καμβά και έπειτα αναπαριστούν τη δομή των σχεδίων τους με κινήσεις του σώματος.
Παράλληλα, ο Creed ανατρέπει την προσέγγιση του κοινού για το μπαλέτο ως ένα είδος μόνο υψηλών τεχνικών απαιτήσεων. Χορογραφεί τις κινήσεις των περφόρμερ χρησιμοποιώντας τη δομική σύσταση του μπαλέτου (τα βήματα και τις κινήσεις του), αλλά ως μέρος μιας μινιμαλιστικής κινησιολογικής διεργασίας κατά τη διάρκεια της οποίας οι χορεύτριες καλούνται να εκτελέσουν τεχνικές, που περιλαμβάνουν την κατακόρυφη κίνηση στηριζόμενη στα δάκτυλα του ποδιού (en pointe) και άλλες κλασικές ποζισιόν (θέσεις) όπως το πλιέ (plié).
Ο καλλιτέχνης διερευνά την έννοια της κίνησης ως μετάβαση από τη δυνατότητα στην πραγματικότητα και η χορογραφία του εστιάζει στη διαλεκτική μεταξύ του ελέγχου και του μη-ελέγχου των κινήσεων του σώματος, της στάσης, της ευθυγράμμισης και της ελευθερίας. Η χορογραφική διδασκαλία αρκείται στη μινιμαλιστική κίνηση: “Ένα βήμα μπροστά, δύο βήματα πίσω” με τη μουσική συνοδεία του τραγουδιού σε δικούς του στίχους: “One step forwards, Two steps backwards, Laugh once, Cry twice.”
Στην ατομική έκθεση παρουσιάζονται και προσωπογραφίες που περιλαμβάνουν επιφανείς προσωπικότητες της Ελλάδας όπως οι: Μαρία Κάλλας (Work No. 2228), Μελίνα Μερκούρη, Ντέμης Ρούσσος και η Αλίκη Βουγιουκλάκη (Work No.2225). Η απεικόνιση αυτών των καλλιτεχνών βασίστηκε σε ένα παιχνίδι μεταξύ του Creed και του συνεργάτη του και ο εικαστικός ζωγράφισε τα τρία πρόσωπα χωρίς να τα έχει κοιτάξει, δηλαδή, μόνο από την προφορική περιγραφή των χαρακτηριστικών των πρόσωπων από τον Rob Eagle.
Ο Creed αποπειράται να ελέγξει την κίνηση, τα υλικά του και την εικαστική πραγματικότητα μέσα από την “παιδικότητα” και την “απλότητα” για να μεταβεί από το “αισθητικό” στο “υπαρξιακό” στάδιο. Σε αυτό το πέρασμα και ποιοτικό άλμα χρησιμοποιεί ως συνδετικό κρίκο την αντίφαση, τη διαλεκτική, το χιούμορ και συχνά την αυτοκατεδαφιστική ειρωνεία όπως διαφαίνεται και στους νέους στίχους που έγραψε κατά τη διάρκεια της διαμονής του στο residency:
‘ I want to lead a simple life, I don’t want to do what I say, I want to lead a simple life, I don’t want to slave to me’
και στο μανιφέστο του: ‘Δεν ξέρω τι θέλω να πω, αλλά, θέλω να προσπαθήσω να πω κάτι, νομίζω ότι θέλω να προσπαθήσω να σκεφτώ. Θέλω να προσπαθήσω να δω τι νομίζω…. Θέλω αυτό που θέλω να πω, να λέγεται χωρίς λόγια.’
Ο Creed δεν εστιάζει στο μεγαλειώδες ή στο ηχηρό αλλά στις ασήμαντες λεπτομέρειες που θα περνούσαν απαρατήρητες όπως ένα σχόλιο, ένα αυθόρμητο επιφώνημα, ένα φευγαλέο βλέμμα, μια ανύποπτη χειρονομία, μια έντονη κίνηση, ένα χαμόγελο, λίγες στάλες νερού σ’ ένα μπουφέ…Επομένως τα υλικά του δεν αποτελούνται από ύλη αλλά από κίνηση, συμπεριφορές, ήχους και πατημασιές. Όπως γράφει και στο τραγούδι που παρουσιάζει στην έκθεση:
‘Everyone ‘s trying to get what they want, Like water seeping through
Parts of me come true, Like water seeping through’
Ο Martin Creed τονίζει τη σημασία των συναισθημάτων και την ανάγκη για επικοινωνία και διακηρύσσει με μοναδικό τρόπο, στο φωτεινό σήμα που κατασκεύασε από ΝΕΟΝ και στους στίχους του, ότι αυτό που αναζητά είναι η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ (Work No. 2216).
Διάρκεια Έκθεσης: 27 Μαρτίου – 16 Μαίου 2015
Εγκαίνια Έκθεσης: 27 Μαρτίου
Ωράριο Λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 12-20.00μμ & Σάββατο 12-4μμ
Live performance: 27 Μαρτίου, 10 – 11 μ.μ.
Αθηνάς 12, 2ος όροφος, Μοναστηράκι, Αθήνα
It’s good to know:
O Martin Creed (1968) είναι Βρετανός καλλιτέχνης και μουσικός, βραβεύτηκε με τη σημαντικότερη διάκριση για τα εικαστικά στη Βρετανία το Turner Prize το 2001 για το έργο του με τίτλο Work No.227, The Lights Going On and Off και σπούδασε Εικαστικές Τέχνες στο Slade School of Art στο University College του Λονδίνου από το 1986 έως το 1990.
Στο εννοιολογικό (μετα-μινιμαλιστικό) έργο του Creed συνυπάρχει η χορογραφία “καταστάσεων” και παρεμβάσεων, με τη χρήση πολυμέσων, υλικών και τη μουσική. Για τον Creed δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ της δημιουργίας μουσικής και της δημιουργίας τέχνης. Όπως στο έργο του με τίτλο Work No. 850, στο οποίο δρομείς έτρεξαν το 2008 μέσα στην Tate Gallery, η μουσική του Creed είναι αφοπλιστικά απλή, αλλά ωστόσο καταφέρνει να έχει άμεση επίδραση στον ακροατή. Το 2010, δημιούργησε το εικαστικό εξώφυλλο για ένα τραγούδι των Futuristic Retro Champions, ενώ υποστήριξε την προώθησή του τραγουδιού αυτού με μια εμφάνιση με τη δική του μπάντα. Το έργο του με τίτλο Work No. 1197 All the bells in the country rung as quickly and as loudly as possible for three minutes πραγματοποιήθηκε σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς του είχε ανατεθεί να σημάνει την έναρξη των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2012.
Το 2009, ο Martin Creed έγραψε και χορογράφησε το έργο με τίτλο Work No. 1020, Ballet, μια ζωντανή παράσταση με δική του μουσική, χορογραφία, κείμενο και ταινία, το οποίο είχαν αρχικά παραχθεί από την Στέγη Σύγχρονου Χορού Sadler’s Wells στο Λονδίνο και έκανε πρεμιέρα στο Lilian Baylis Studio, ενώ αργότερα εμφανίστηκε στην κεντρική σκηνή του Sadler’s Wells. Το 2010, το έργο με τίτλο Work No. 1020: Ballet παρουσιάστηκε στο Θέατρο Traverse στο Εδιμβούργο, στο πλαίσιο του Fringe Festival του Εδιμβούργου και πιο πρόσφατα στο Royal Festival Hall, στο πλαίσιο της πρώτης αναδρομικής έκθεσής του Martin Creed στη Hayward Gallery, η οποία εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο του 2014 και αποτελούσε μια σημαντική έρευνα της δουλειάς του τα τελευταία 25 χρόνια. Το Sounthbank Centre χρηματοδότησε τον Martin Creed το νέο του οργανικό έργο με τίτλο Face to Face with Bach, για να συμπέσει με την έκθεση του καλλιτέχνη στη Hayward Gallery.
Όσον αφορά στη διεθνή παρουσία του Martin Creed, το έργο του έχει εκτεθεί και περιλαμβάνεται σε συλλογές από πολλούς σημαντικούς οργανισμούς Τέχνης όπως το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Μόσχας, το Κέντρο Pompidou–Metz στη Γαλλία, την Tate Modern του Λονδίνου, το Van Abbemuseum στο Αϊντχόβεν στην Ολλανδία και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Σικάγο.
