“Με μεγάλη χαρά ετοιμαζόμαστε
για την έναρξη του Δεύτερου Κύκλου “Η Ψυχανάλυση συναντά τηνΤέχνη” στο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Θεοχαράκη. Το Σάββατο 6/2 στις 18.00, έναρξη με τον αγαπημένο Ζωγράφο και Φίλο Γιώργο Ρόρρη, που αυτή την εβδομάδα (και όχι μόνο) έχει την τιμητική του! ❤
Τη σειρά οργανώνουν οι εκδόσεις Πορφύρα και επιμελούνται ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Δημήτρης Κυριαζής, η ιστορικός τέχνης Ίρις Κρητικού και ο ιερέας, γιατρός και ζωγράφος π. Σταμάτης Σκλήρης.
Υ.Γ. Δηλώστε συμμετοχή γιατί οι θέσεις γεμίζουν!” έγραψε η Ίρις Κρητικού στην σελίδα της στο Facebook, λίγες στιγμές αργότερα μιλάει στο Fay’s Control για αυτούς ακριβώς τους ακριβούς φίλους…
Στην πρόσκληση-πρόκληση των εκδόσεων Πορφύρα και του ψυχίατρου-ψυχαναλυτή Δημήτρη Κυριαζή, συνεπιμελητή της σειράς, να συνεχίσουμε τις εκ βαθέων συνομιλίες μεταξύ εικαστικών και ψυχαναλυτών που μαζί ξεκινήσαμε την περσινή χρονιά, εξερευνώντας το νεοβυζαντινό στοχείο ως κληρονομιά και συνεκτικό στοιχείο στην τέχνη πολύτιμων ζωγράφων και αγιογράφων και έχοντας στο πλευρό μας για αυτόν τον σκοπό τον τρίτο επιμελητή της σειράς, π. Σταμάτη Σκλήρη, ιερέα, ιατρό και ζωγράφο (ιδιότητες που μπορεί κανείς στην περίπτωσή του να επικαλεστεί με αυτήν ή με οιαδήποτε άλλη σειρά), ανταποκρίθηκα με ενθουσιασμό αλλά μετά από πολλή σκέψη, επιλέγοντας να καλέσω στο βήμα πέντε από τους πολυτιμότερους και συνεπέστερους, πιστεύω, εκπροσώπους του σύγχρονου ελληνικού εικαστικού τοπίου, με πρωτογενή και εντελώς διαφοροποιημένη ο ένας από τον άλλο παρουσία στην τέχνη, αφοσιωμένους στην ενδελεχή εξέλιξη του έργου τους αλλά ικανούς να αρθρώνουν μεστό και ολοκληρωμένο εξαίρετο διαχρονικό λόγο που ασφαλώς δεν στερείται αυτογνωσίας.
Το γεγονός ότι έχω την τιμή και το προνόμιο να αποκαλώ και τους πέντε ακριβούς φίλους μου και τακτούς συνομιλητές και συνοδοιπόρους στην περιπέτειά μου στη χώρα των εικαστικών μεγαλώνει τόσο τη χαρά των επικείμενων συναντήσεων, όσο και την προσωπική μου ευθύνη.
Συνομιλώντας κατά την διάρκεια των τελευταίων 20 ετών με τον Γιώργο Ρόρρη, τον Γιάννη Αδαμάκο, τον Άγγελο Αντωνόπουλο, τον Άγγελο Παπαδημητρίου και τον Αλέξη Βερούκα για την ενδελέχεια και το πνεύμα της ύλης, για τη φωτεινή σάρκα της αφαίρεσης, για το πνευματικό εφεύρημα του μυαλού που θριαμβικά κατακτά τον χώρο, για το φανταστικό μουσείο των αθυρμάτων και τη νοσταλγία της μνήμης ή για την ίδια την αυτοπαθή και εναγώνια περιπέτεια της ζωγραφικής που σαν τον Σίσυφο τρώει τα ίδια τα σωθικά του ζωγράφου, σκαρώνοντας μαζί τους συμμετοχές σε εκθέσεις, υποστηρίζοντας ατομικές ή ομαδικές παρουσιάσεις του έργου τους και έχοντας το προνόμιο να βλέπω το έργο αυτό να γεννάται στο εργαστήριο ή στα βάθη του νου, παίρνοντας σάρκα και οστά στη συνέχεια, έμαθα πολλά για τους πέντε προσκεκλημένους συνομιλητές μας, αλλά, βεβαίως, έμαθα εξίσου πολλά για εμένα την ίδια.
Το να ανοίγεις την καρδιά και τον νου και να μιλάς εκ βαθέων χωρίς περιττό λόγο για την πρώτη ύλη της τέχνης και για το «γιατί» και το «πώς» κάθε φοράς, είναι εκείνο που μένει.
Είναι εκείνο που μένει μετά τη διάρκεια και το μετέωρο πέρας αμοιβαίων εξομολογήσεων που έχουν κατακτηθεί άλλοτε στο εργαστήριο και άλλοτε σε κρυφούς πρωινούς καφέδες ή βραδυνές κοινές εξόδους σε στέκια οικεία και εξ ου από καιρό ενεργοποιημένα, άλλοτε σε ταξίδια και άλλοτε σε βιαστικές συναντήσεις στον δρόμο ή σε μακροσκελείς τηλεφωνικές συνομιλίες, άλλοτε σε σημαίνουσες διεθνείς ή γηγενείς συναντήσεις τέχνης, διαλέξεις και αψιμαχίες κι άλλοτε πάλι σε γάμους, βαφτίσια, κηδείες, εκεί που ανταμώνουμε και εν τέλει ξαναμετριόμαστε.
Είναι εκείνο ακριβώς που εύχομαι να μείνει και τώρα, όταν τα όσα θα ανταλλάξουμε κατά τη διάρκεια των πέντε αυτών συναντήσεων, θα έχουν καταγραφεί, δίνοντας χώρο στον σχεδιασμό ενός βιβλίο, με τη θαυμάσια προοπτική του οποίου ξεκίνησε και ετούτη η περιπέτεια.
Ίρις Κρητικού
Ιστορικός Τέχνης-Ανεξάρτητη Επιμελήτρια & συνεπιμελήτρια της σειράς «Η Ψυχανάλυση συναντά την Τέχνη»
Γιώργος Ρόρρης “Κορίτσι στον Καθρέφτη”
Οι Εκδόσεις «Πορφύρα» σας καλούν στον Β΄κύκλο συνομιλιών της Ψυχανάλυσης
με την Τέχνη. Σημαντικοί εικαστικοί και επιστήμονες από τον χώρο της ψυχικής υγείας συνομιλούν και ανοίγουν τον εσωτερικό τους κόσμο σε μια προσπάθεια να εντοπίσουν το «γιατί» της προσωπικής τους δημιουργίας.
6/2/2016
Σάββατο 18.00-20.00
Γιώργος Ρόρρης
Γρηγόρης Βασλαματζής
Καθηγητής Ψυχιατρικής Παν. Αθηνών και Ψυχαναλυτής, E.E.Ψ.Ψ.
Γιώργος Ρόρρης «Δουλεύοντας μαθαίνεις για τον εαυτό σου»
«… Μπαίνεις σε αυτήν την τέχνη, τη ζωγραφική, χωρίς να ξέρεις πολλά πράγματα. Δουλεύοντας μαθαίνεις κάποια πράγματα, πρωτίστως για σένα…
Περί χρησιμότητας της Τέχνης:
…ποτέ δεν πίστεψα ότι η τέχνη είναι χρήσιμη. Θεωρώ ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει και χωρίς αυτήν. Εκατομμύρια ανθρώπων αυτή τη στιγμή ζουν ερχόμενοι σε ελάχιστη επαφή με αυτό που εμείς κάθε μέρα απολαμβάνουμε. Αυτό που για τον μέσο Ευρωπαίο θεωρείται αναγκαιότητα, δεδομένο, κεκτημένο, πιστεύω ότι για τους ανθρώπους που ζουν στο Νταρφούρ δεν είναι. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται νερό και ψωμί, και γιατρούς πρωτίστως· όχι τέχνη. Η ώρα της τέχνης ίσως έρθει αργότερα. Θα μου πει κάποιος ότι και αυτοί διαθέτουν μια μορφή τέχνης, μέσω της θρησκείας, λόγου χάριν· καθώς η θρησκεία είναι πολλαπλώς υπεύθυνη για τη μορφή της τέχνης η οποία μας έχει κληροδοτηθεί. Η Ακρόπολη είναι ένας ιερός χώρος, ναοί που χτίστηκαν προς τιμήν της Αθηνάς, οι Δελφοί, η Δήλος κ.ο.κ. Αργότερα, οι βυζαντινοί ναοί, το βυζαντινό μέλος. Η δυτική ζωγραφική ξεκινά από την Αναγέννηση, πάλι μέσα από τις εκκλησίες. Αν δεν υπήρχαν οι καρδινάλιοι, δεν θα υπήρχε ο Καραβάτζο. Τότε βέβαια ο απλός λαός δεν ερχόταν σε άμεση επαφή με την τέχνη: οι εκκλησίες δεν διέθεταν ηλεκτρικό ρεύμα, τα έργα ήταν πολύ ψηλά στημένα, απομακρυσμένα. Εξάλλου, ούτε μουσική είχε τη δυνατότητα να ακούσει, παρά μόνο στα πανηγύρια, όπου άκουγε τα λαϊκά όργανα. Όπως κι εγώ μεγάλωσα σε ένα σπίτι χωρίς πίνακες, ούτε μουσική, αλλά δεν αισθανόμουν καθόλου δυστυχισμένος.
Η μαγεία της τέχνης βρίσκεται ακριβώς εδώ: δεν στοχεύει να γίνει χρηστική, να είναι χρήσιμη. Αυτό είναι που την κάνει να αποτελεί το απαύγασμα της ανθρώπινης κατάστασης: ότι δεν στοχεύει να είναι χρήσιμη. Η Χάνα Άρεντ λέει πώς τα έργα τέχνης μάς κληροδοτήθηκαν επειδή ακριβώς δεν τα χρησιμοποιούσαμε, επειδή έμειναν μακριά από κάθε χρήση και έτσι δεν εφθάρησαν. Τα κυκλαδικά έργα, τα αγάλματα, τα ξυλόγλυπτα από τον Μεσαίωνα, αν τυχόν χρησιμοποιούνταν τότε, τώρα δεν θα υπήρχαν. Έναν πίνακα τον κρεμάμε στον τοίχο, δεν τον ακουμπάμε, δεν τον ξεσκονίζουμε. Τον βλέπουμε, αλλά δεν προσφέρει καμία χρησιμοθηρία. Μπορεί να μην είναι χρηστικός, είναι όμως απαραίτητος για τον άνθρωπο που έρχεται σε επαφή με αυτό το αγαθό, χάριν της ομορφιάς της ίδιας και όχι χάριν κάποιας ανάγκης.
Θεωρώ λοιπόν πως η τέχνη είναι απαραίτητη και πιστεύω πως σε δύσκολες εποχές ο καθένας πρέπει να κάνει όσο μπορεί καλύτερα τη δουλειά του και ότι τέτοιες περίοδοι βοηθούν να δημιουργηθούν αξιόλογα έργα τέχνης. Επειδή τα πιο όμορφα πράγματα γεννιούνται σε στιγμές όπου οι άνθρωποι τρέφουν την ελπίδα για κάτι καλύτερο.»
Απόσπασμα συνέντευξης του Γιώργου Ρόρρη στο περιοδικό Culturenow, αναδημοσιευμένο στον κατάλογο «ΣΩΜΑΤΑ-ΤΟΠΟΙ / Έργα από τη Συλλογή Αντώνη & Άζιας Χατζηιωάννου» που εκδόθηκε με αφορμή την ομώνυμη έκθεση στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στο Βερολίνο τον Μάρτιο του 2011 σε επιμέλεια Ι. Κρητικού.
Γιώργος Ρόρρης “Ελένη τη Νύχτα”
It’s good to know: Ο Γιώργος Ρόρρης γεννήθηκε το 1963 στον Κοσμά Κυνουρίας . Σπούδασε ζωγραφική στην Α.Σ.Κ.Τ. (1982-1987), με δασκάλους τον Π. Τέτση και τον Γ. Βαλαβανίδη. Συνέχισε τις σπουδές του στην École Nationale Superieure des Beaux-Arts με δάσκαλο τον L. Cremonini, με υποτροφία του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή και του Ιδρύματος των Αφών Μπακαλά.
